Wednesday, June 9, 2010
ყალბი "კონსტიტუცია"
მადლენა მაჭარაშვილი
ვენეციის კომისიას საქართველოდან საკონსტიტუციო ცვლილებების ისეთი ვარიანტი გაუგზავნეს, რომელიც საკონსტიტუციო კომისიის წევრებთანაც კი არ იყო შეთანხმებული. ინგლისურენოვან ტექსტში წვრილმანი ხარვეზების გარდა, რატომღაც, ისეთი დეტალებიც მოხვდა, რომელებიც ქართულ ვარიანტში საერთოდ არ ყოფილა. საკონსტიტუციო პროექტის ინგლისური ვერსიის მე–2 მუხლის თანახმად, ცვლილებების ძალაში შესვლის თარიღად 2013 წლის საპრეზიდენტო არჩევნების საბოლოო შედეგების გამოქვეყნების დღე არის განსაზღვრული.
საკონსტიტუციო პროექტთან დაკავშირებულ ერთგვარ სკანდალზე „ახალი 7 დღე“ სახელმწიფო საკონსტიტუციო კომისიის მდივანს თენგიზ შარმანაშვილს ესაუბრა.
– რატომ განსხვავდება ვენეციის კომისიისთვის წარდგენილი საკონსტიტუციო ცვლილებების ინგლისურენოვანი პროექტი მისი ქართული დედნისგან?
– დედანსა და თარგმანს შორის ერთი არსებითი განსხვავებაა. ინგლისურენოვან ვარიანტში საკონსტიტუციო ცვლილებების ამოქმედების ვადაა მითითებული. ასეთი რამ არ უნდა მომხდარიყო, რადგან საკონსტიტუციო კომისიას ამ საკითხზე კენჭისყრა არ გაუმართავს. გავარკვევთ, რა მოხდა სინამდვილეში. თუმცა ეს დიდი პრობლემა არ არის. ვენეციის კომისიას დამატებით ვაცნობეთ, რომ ამ საკითხზე ჩვენს კომისიაში გადაწყვეტილება არ არის მიღებული. დასკვნას პროექტის ამ ნაწილის გარეშე დაწერენ.
ქართულ და ინგლისურ ვარიანტებს შორის ტექსტობრივ განსხვავებებთან დაკავშირებითაც არსებობს წვრილმანი პრობლემები. მითხრეს, რომ განხილვის დროს გაუგებრობები წარმოიშვა და დამატებითი შეკითხვები დაისვა თარგმანთან დაკავშირებით. ჩემი მხრიდან ცოტა უხერხულია ამაზე საუბარი. ინგლისური იმდენად არ ვიცი, ასეთ დეტალებზე რომ ვისაუბრო. ფაქტი ერთია, ვენეციის კომისიის წევრები მიხვდნენ, რომ თარგმანი შეიძლებოდა ზუსტი არ ყოფილიყო და ადგილზევე განიხილეს პროექტი პუნქტობრივად, იქვე გაარკვიეს, რა იგულისხმებოდა პროექტის თითოეულ პუნქტში. თარგმანიც იქვე შესწორდა. თუ ვენეციის კომისიას კიდევ გაუჩნდა კითხვები, დაგვიკავშირდებიან და პასუხს გავუგზავნით. კონსტიტუციის ტექსტი იმდენად რთულია, რომ ყველას არ შეუძლია მისი ადეკვატური და სრულყოფილი თარგმანი.
– ვინ თარგმნა საკონსტიტუციო ცვლილებების პროექტი? ვინ არის პასუხისმგებელი ტექსტის სისწორეზე?
– არ ვიცი. თარგმნა კომისიის გარეთ მოხდა.
– ვენეციის კომისიისთვის პროექტის ოფიციალური თარგმანი არ მომზადდა?
– არ ვიცი, მაგრამ, მოდით, სხვას ნუ გადავაბრალებთ და მე დავიბრალებ, რადგან ამას არსებითი მნიშვნელობა არ აქვს. ამის შემდეგ ყველა დოკუმენტი, რომელიც ჩვენი კომისიიდან გავა საერთაშორისო დონეზე, უფრო დეტალურად შემოწმდება. შევეცდები, რომ ტექსტი 2–3 სხვა სპეციალისტთან მაინც გადავამოწმო. თუ ძალიან გვინდა ამისგან სკანდალი შევქმნათ, კი ბატონო, თუმცა ეს შეცდომა რამე დიდი უბედურების მომტანი არ არის. ვენეციის კომისია დოკუმენტებში ყველა სიტყვას აზუსტებს. ჩვენს წარმომადგენლებთან ადგილზევე გაარკვიეს ყველაფერი.
– საკონსტიტუციო კომისიის თავმჯდომარის, ავთანდილ დემეტრაშვილის, გარდა ვინ ესწრებოდა ვენეციის კომისიაში პროექტის განხილვას?
– ლევან გოძაშვილი. მათ ერთად განუმარტეს ვენეციის კომისიის წევრებს ყველაფერი.
– თარგმანის დროს დაშვებული შეცდომა ერთია, მაგრამ ცოტა უცნაურია, ინგლისურენოვან ტექსტში ისეთი მონაცემების აღმოჩენა, რომელიც ქართულში უბრალოდ არ არსებობდა...
– მე ვიცი ერთი რამ. რაც უნდა კითხვა გაჩნდეს, ფაქტი არის ერთი. ის, რაზეც კომისიას კენჭი არ უყრია, კომისიის სახელით არსად გავა. ყოველ შემთხვევაში, ეს ვერ დამტკიცდება პარლამენტში. ამიტომ ვამბობ, რომ ამას არსებითი მნიშვნელობა არ აქვს.
ალბათ საქმე გვაქვს ორგანიზაციულ პრობლემასთან. არსებობდა ცვლილებების პროექტის რამდენიმე ვარიანტი. როგორ მოხდა, რომ თარჯიმანს გადასცეს ვადამიწერილი და მერე უარყოფილი პროექტი, ან რატომ არ შემოწმდა საბოლოო ვარიანტი, არ ვიცი. ეს წმინდა წყლის შიდა ადმინისტრაციული პრობლემაა.
– დავუშვათ, ეს არის მექანიკური შეცდომა, რა რეაგირება შეიძლება მოჰყვეს ამ ფაქტს, უნდა დაეკისროს, თუ არა პასუხისმგებლობა ვინმეს?
– იმის გამო, რომ ჩვენ გვაქვს ფინანსური პრობლემა, საკონსტიტუციო კომისიის ძირითადი აპარატი უნივერსიტეტის სტუდენტებით არის დაკომპლექტებული, რომლებიც შესაძლებლობების ფარგლებში თავდადებით მუშაობენ. ფაქტობრივად, მოხალისეების რესურსს ვეყრდნობით, მხოლოდ ერთი–ორი სრულყოფილი სპეციალისტი გვყავს. კიდევ ვიმეორებ, მთავარი ის არის, რომ გამოუსწორებელი შეცდომა არ მომხდარა. მე ვთქვი და ოქმშიც ჩაიწერა, რომ არის სამი საკითხი, რომელიც კომისიამ ვერ განიხილა: პრეამბულაში შესატანი ცვლილებები, კონსტიტუციის გადასინჯვასთან დაკავშირებული საკითხები და საკონსტიტუციო ცვლილებების ამოქმედების ვადები. ვენეციის კომისიაში პროექტი, სწორედ, ამ სამი ნაწილის გარეშე უნდა გაგზავნილიყო.
– რამდენად პრინციპულია საკონსტიტუციო კომისიისთვის ცვლილებების პროექტის ამოქმედების ვადა და პირადად თქვენ რომელი ვადა მიგაჩნიათ ოპტიმალურად?
– ამ საკითხზე საკუთარი მოსაზრებები მაქვს. მიმაჩნია, რომ პროექტის სხვადასხვა მუხლი სხვადასხვა დროს უნდა ამოქმედდეს. საკონსტიტუციო ცვლილებების ის ნაწილი, რომელიც თვითმმართველობას ეხება, ჩემი აზრით, უკვე უნდა ამოქმედდეს. უპრიანი იქნებოდა თუ იგი ძალაში თვითმმართველობის არჩევნებამდეც შევიდოდა.
არის ბევრი პოლიტიკური საკითხი, რომელზეც ახლა არ მინდა საუბარი. ვფიქრობ, უმჯობესი იქნება, თუ ამ საკითხებზე ჯერ კოლეგებთან გავმართავ კონსულტაციებს. მსჯელობის გარეშე საკონსტიტუციო ცვლილებების ამოქმედების ვადის განსაზღვრა არ შეიძლება.
– როგორ შეაფასებდით საკონსტიტუციო ცვლილებების საბაზისო პროექტს? შეგიძლიათ იმის თქმა, რომ მისი დამტკიცების შემთხვევაში საქართველოს სრულყოფილი კონსტიტუცია ექნება?
– კონსტიტუცია არ იწერება ერთი კაცის მიერ. ეს არის სხვადასხვა პოლიტიკურ და პროფესიულ ჯგუფს შორის მიღწეული კომპრომისების შედეგი. პირადად მე, ერთ კაცს რომ დამეწერა კონსტიტუცია, ცოტა სხვაგვარად დავწერდი. შემუშავებულ პროექტშიც ყველა ძირითად საკითხს ვეთანხმები. პროექტის თანახმად, პრეზიდენტის ინსტიტუტი მაქსიმალურად არის დისტანცირებული აღმასრულებელი ხელისუფლებისგან და აღჭურვილია არბიტრის ფუნქციებით. ძირითადი მოთამაშეები არიან მთავრობა და პარლამენტი.
– საკონსტიტუციო ცვლილებების პროექტში როგორ არის განსაზღვრული პრემიერმინისტრის როლი და ფუნქციები, რა დამატებითი უფლებები აქვს „ხვალინდელ“ პემიერმინისტრს დღევანდელთან შედარებით?
– ერთი მთავარი განსხვავებაა. დღეს აღმასრულებელი ხელისუფლების უმაღლესი ორგანო არ არის მთავრობა. ეს სტატუსი არ აქვს მინიჭებული. მიუხედავად იმისა, რომ პრეზიდენტი კანონით არ არის აღმასრულებელი ხელისუფლების მეთაური, მას ისეთი უფლებამოსილება აქვს აღმასრულებელ სფეროში, რომ ფაქტობრივად აღმასრულებელი ხელისუფლების მეთაურია, თანაც თავისუფალი ყოველგვარი პასუხისმგებლობისგან. ანუ თუ აღმასრულებელ ხელისუფლებაში პრობლემები შეიქმნება, განტევების ვაცი მთავრობაა, პრეზიდენტს პასუხი არ მოეთხოვება.
პროექტის თანახმად, მთავრობის ფორმირება პარლამენტს ევალება. პრეზიდენტი უკვე აღარ მონაწილეობს ამ პროცესში. პრემიერმინისტრის დასახელების პრეროგატივა აქვს საპარლამენტო უმრავლესობას. აღმასრულებელი ხელისუფლების ხელმძღვანელი, რა თქმა უნდა, არის პრემიერმინისტრი.
რაც შეეხება განსხვავებებს, პრეზიდენტის თანამდებობიდან გაშვება დასაშვებია მხოლოდ იმპიჩმენტით. იმიჩმენტი კი შეიძლება ჩადენილი დანაშაულის ან კონსტიტუციის დარღვევის შედეგი იყოს. პარლამენტს აქვს მთავრობისთვის უნდობლობის გამოცხადების უფლება. ამისთვის არსებობს ე.წ. მთავრობის უნდობლობის კონსტრუქციული ვოტუმი. ანუ პარლამენტს აქვს უფლება, შეცვალოს მთავრობა ახალი მთავრობის თავმჯდომარის არჩევის ფორმით. პარლამენტი ირჩევს ახალ პრემიერს და ავალებს მას მთავრობის ფორმირებას, რის შედეგადაც ძველი დათხოვნილი იქნება. პარლამენტი და მთავრობა იქნება უფრო ძლიერი და პრეზიდენტი იქნება არბიტრი. ის არ ჩაერევა პირდაპირ არც მთავრობისა და არც პარლამენტის საქმიანობაში, მისი როლი იკვეთება მხოლოდ მაშინ, როცა პარლამენტსა და მთავრობას შორის წარმოიქმნება კრიზისი. უფრო მარტივად რომ ვთქვათ, ვიდრე ფეხბურთელი მეორეს ფეხს არ წამოკრავს და არ წააქცევს, მსაჯი არ დაუსტვენს.
– რამდენად აქვს მოქმედ პრეზიდენტს, მიხეილ სააკაშვილს, იმის თეორიული შანსი, რომ პრეზიდენტის სავარძლიდან პირდაპირ პრემიერმინისტრის სავარძელში გადაინაცვლოს?
– რა თქმა უნდა, აქვს ამის შანსი. ამის იურიდიული შესაძლებლობა არსებობს ყველა იმ მოდელში, რომელიც საქართველოში არის შემუშავებული – საპარლამენტო მოდელშიც, დღეს მოქმედ მოდელშიც და ჩვენ მიერ შემუშავებულ პროექტშიც. „ეროვნულმა საბჭომ“ შემოიტანა კომისიაში მოსაზრებები საპარლამენტო რესპუბლიკის მოდელის შესახებ, ამ მოდელითაც თავისუფლად შეუძლია სააკაშვილს, გახდეს პრემიერმინისტრი. ეს აკრძალვა სააკაშვილს მხოლოდ მაშინ შეეხება, თუ ჩვენ გადავალთ ამერიკულ მოდელზე, სადაც მთავრობის მეთაური არის პრეზიდენტი და მინისტრები, ფაქტობრივად, არიან პრეზიდენტის ადმინისტრაციის ნაწილი.
„ლეიბორისტების“ განცხადება წავიკითხე ცოტა ხნის წინ, ისინი მოითხოვენ გარდამავალ დებულებებში ჩავწეროთ, რომ ის, ვინც ორჯერ უკვე იყო პრეზიდენტი, არ უნდა გახდეს პრემიერმინისტრი. „ლეიბორისტები“ ამბობენ, რომ ეს მსოფლიოში აპრობირებული მეთოდია. ვერაფერს გეტყვით, მსგავსი არსად წამიკითხავს. არც ჩემს კოლეგებს ახსოვთ მსგავსი პრეცედენტი.
– რა პროცედურები დარჩა კონსტიტუციის საბაზისო პროექტის დამტკიცებამდე?
– ძირითადი ნაწილი არის პროექტის საერთო სახალხო განხილვა. ამას ამ ეტაპზე ვაპირებთ. პროექტის საჯარო განხილვა არაოფიციალურად უკვე დაწყებული გვაქვს. ბატონი ავთანდილ დემეტრაშვილი და მე „ხულიგნურად“ დავდიოდით და მთელ საქართველოში ვაცნობდით ხალხს ამ პროექტს. ჩვენი მიზანია, რაც შეიძლება მეტი ადამიანი ჩაერთოს ამ პროცესში და მეტი შენიშვნა გავითვალისწინოთ. ახლა იმავეს უკვე ოფიციალურად, კონფერენციების ფორმატში ვაპირებთ.
მნიშვნელოვანი იქნება გერმანიის კონფერენცია, რომელიც ბერლინში ჩატარდება 14–დან 17 ივლისამდე. გერმანიის მთავრობამ თავის თავზე აიღო ამ კონფერენციის მოწყობა. თავად წყვეტს საორგანიზაციო და ფინანსურ საკითხებს. კონფერენციაზე ჩამოვლენ, როგორც ევროპელი, ისე ამერიკელი მაღალი რანგის სპეციალისტები. ამის გამო დიდი მოლოდინი მაქვს, რადგან ხშირია შემთხვევა, როცა საქართველოში ისეთ ექსპერტებს გვიგზავნიან, თავიანთ ქვეყანაში რომ არავინ უსმენს. ეს კონფერენცია გერმანიის მიერ არის ორგანიზებული და იქ სერიოზულ კორიფეებთან, კონსტიტუციონალიზმის მამებთან გვექნება საქმე. კონფერენციას დაესწრებიან ვენეციის კომისიის წევრები, რომლებმაც საბოლოო დასკვნა უნდა დაწერონ ამ პროექტზე.
უკვე შეჯერებული პროექტი საკონსტიტუციო კომისიის სხდომაზე გავა და ხმათა ორი მესამედით დამტკიცდება. კომისიის მიერ მიღებული პროექტი კი დასამტკიცებლად პარლამენტს გაეგზავნება.
ნარკოამბავი
შინაგან საქმეთა სამინისტროს მიერ მიწაში დამარხული მილიონობით ევროს აღმოჩენისა და საერთაშორისო ნარკოკარტელის წევრების დაკავების ამბავი გრძელდება. კულუარულად ვრცელდება ინფორმაციები, რომ ესპანელი სამართალდამცავების ხელთ არსებულ მასალებსა და დოკუმენტებში ესპანეთში მოღვაწე ქართველ კრიმინალურ ავტორიტეტთან, შაქრო კალაშოვთან, ქართველი მაღალჩინოსნების კავშირი დასტურდება. ასევე კულუარულად ვრცელდება ინფორმაცია, რომ ერეკლე კოდუამ და ვატო ყიფიანმა საქართველო დატოვეს. რა კავშირი აქვს სოდ–ის ყოფილ უფროსს, ერეკლე კოდუას, ნარკოკარტელის წევრების დაკავებასთან და რა გაგრძელება შეიძლება მოჰყვეს რამდენიმე დღის წინ შს სამინისტროს მიერ დიდი ზარ–ზეიმით ჩატარებულ სპეცოპერაციას?
„ახალი 7 დღე“ პოლიტიკური გაერთიანება „ალიანსი საქართველოსთვის“ ერთ–ერთ ლიდერს მანანა ნაჭყებიას ესაუბრა.
– ქართული საინფორმაციო სააგენტოებით გავრცელდა ინფორმაცია ქართველი და ესპანელი ძალოვანი უწყებების შაქრო კალაშოვთან თანამშრომლობისა და მისი ბიზნესინტერესების ლობირების შესახებ. თქვენ რა ინფორმაცია გაქვთ ამაზე? საქართველოს ხელისუფლებიდან ვინ და რა ფორმით შეიძლება იყოს ამ საქმესთან დაკავშირებული?
– საზოგადოებაში ძალიან ბევრი ჭორი და მითქმამოთქმა იყო ამ საკითხზე. ბევრი კითხვა დაისვა, როგორ მოხდა, რომ ასეთი მასშტაბის ნარკომოვაჭრეები მოქმედებდნენ საქართველოში და ამ ყველაფრის შესახებ საქართველოს ძალოვან სტრუქტურებს ინფორმაცია არ ჰქონდათ. მართლაც, ძალიან საფუძვლიანი ეჭვის საბაბს იძლევა ეს ყველაფერი. იმიტომ, რომ, მოგეხსენებათ, საქართველო პატარა ქვეყანაა და ვანო მერაბიშვილის სტრუქტურა, პრაქტიკულად, ყველაფერს აკონტროლებს. გამორიცხულია, რომ ქართველი ძალოვანების გარეშე საქართველოში რამე მსგავს საქმიანობა ეწარმოებინა ვინმეს. საზოგადოებაში ასეთი ეჭვი სპეცოპერაციის დღიდანვე გაჩნდა, თუმცა ხელისუფლება საგულდაგულოდ მალავდა. დღეს გავრცელებულმა ინფორმაციებმა ეს ეჭვი გაამყარა არგუმენტებით. რადგან უკვე დაიწყო საუბარი, რომ ესპანელი და ქართველი ძალოვანების მონაწილეობით ხდებოდა ეს ყველაფერი და, რადგან სიგნალის დონეზე მაინც გამოჩნდა ამ პროცესში ქართველი ძალოვანების მონაწილეობა, ეს უკვე მიუთითებს იმაზე, რომ საზოგადოების ეჭვები საფუძვლიანი იყო. გარდა ამისა, დღეს გავრცელდა ინფორმაცია, რომ ერეკლე კოდუა, ვატო ყიფიანი და კიდევ რამდენიმე პიროვნება საქართველოდან წავიდნენ. ასეთი ინფორმაცია აქამდეც გავრცელებულა და არ დავიჯერე, მაგრამ რატომღაც სააგენტო „პირველის“ ინფორმაცია და ეს ინფორმაცია იმდენად დაემთხვა ერთმანეთს, რომ ვიფიქრე, შეიძლება უკვე ცხადი გახდა ქართველი ძალოვანების ნარკობიზნესთან კავშირი და საქართველოს ხელისუფლება იძულებული გახდა, ვიღაც გამოააშკარავოს–მეთქი. არ მინდა, მოვლენებს წინ გავუსწრო და არც ის მინდა, რომ ერეკლე კოდუა ან სხვა ვინმე იყოს გახვეული ამ ამბავში. ვისურვებდი, ჩვენი მაღალჩინოსნები არ იყვნენ ამ საქმის მონაწილეები, მაგრამ თუ ეს ინფორმაცია მართლაც დადასტურდა, მაშინ ეს იმას ნიშნავს, რომ მალე ბევრი ხმაურიანი ამბის მოწმენი გავხდებით. როგორც ჩანს, ხელისუფლება, რომელიც არცთუ ნაკლებად ითბობდა ხელს ნარკობიზნესით, ახლა ფიქრობს, რომ ეს ამბავი, ასე თუ ისე, საზოგადოებისთვის ცნობილი გახდა, ამის შემდეგ ეცდება, რომ ბიზნესის ეს ხაზი, ეს ტრასა სხვას ჩააბაროს. მოეშვებიან თუ არა ხელისუფლება და ხელისუფლების მაღალჩინოსნები ასეთი გზით ფულის შოვნას, ვერ გეტყვით, ამას სჭირდება პოლიტიკური ნება და მე ასეთ ნებას დღეს ვერ ვხედავ. თუ ვინმე შემედავება და მეტყვის, რომ თუ პოლიტიკური ნება იყო იმისთვის, რომ კანონიერი ქურდები და კრიმინალები აღეკვეთათ , რატომ არ უნდა ყოფილიყო პოლიტიკური ნება ანალოგიურად ნარკონბიზნესის აკრძალვაზე? ვუპასუხებ, რომ კრიმინალებისა და კანონიერი ქურდებისგან, მართლაც, თავისუფალია დღეს ქვეყანა, მაგრამ ბევრ სხვა სფეროში იჩინა თავი კრიმინალურმა და ქურდულმა მენტალიტეტმა. თავად ხელისუფლებაც არ აღმოჩნდა გამონაკლისი ამ მხრივ, ხელისუფლებას, სწორედ, ქურდული მენტალიტეტით მიუდგა არჩევნებსაც.
– ნარკოკარტელის წევრების დაკავებისა და მიწაში დამარხული მილიონობით ევროს აღმოჩენა, მართლაც, მასშტაბური ოპერაცია იყო. როგორ ფიქრობთ, დღემდე არაფერი იყო ცნობილი ამ დანაშაულების შესახებ თუ დროც საგანგებოდ იყო შერჩეული?
– აქ ორ ვერსიაზე შეიძლება საუბარი. მე, სიმართლე გითხრათ, ვემხრობოდი იმ აზრს, რომ მიწაში დამარხული ევროების აღმოჩენა ხელისუფლებას დასჭირდა არჩევნებისთვის. ხელისუფლებამ უზარმაზარი თანხა დახარჯა არჩევნებში. ოფიციალურად 14 მილიონზეა საუბარი და დარწმუნებული ვარ, სამჯერ მეტი დახარჯეს. ბუნებრივია, ცდილობენ დაცარიელებული სალაროს შევსებას. რატომაც არა, მშვენიერი გზაა.
ვინც საქართველოში ნარკობიზნესს კურირებდა, ბუნებრივია, უთხრეს, რომ მოიტანე ფული. სწორედ, ეს ფული უნდა „გათეთრებულიყო“ იმისთვის, რომ მოხვედრილიყო სახელმწიფო ბიუჯეტში. ეს არის ჩვეულებრივი, ტრადიციული სქემა, რომლითაც არა მხოლოდ ჩვენი ქვეყნის, არამედ სხვა ქვეყნების ხელისუფალნიც „ათეთრებენ“ ფულს.
ხოლო, თუ ეს ყველაფერი არ მიჩუმათდა, დადასტურდა ინფორმაცია ქართველი მაღალჩინოსნების ამ საქმესთან კავშირზე და ამ ამბებს ერეკლე კოდუა შეეწირა, მაშინ უკვე საქმე გვექნება სულ სხვა ვითარებასთან. გამოდის, ხელისუფლება მიხვდა, რომ ინფორმაციამ უკვე გაჟონა და შეიძლება ესპანელმა სამართალდამცავებმა გამოამჟღავნონ ბევრი რამ ქართველ მაღალჩინოსნებზე. ამიტომ დაასწრეს მოვლენებს და ასეთი ტიპის ოპერაცია ჩაატარეს.
წინასწარ არაფრის თქმა შემიძლია, არც არაფერს ვადასტურებ, უბრალოდ, ვარაუდებს გამოვთქვამ და ამ ვარაუდებს ნამდვილად აქვს სერიოზული საფუძველი.
– დღეს ბევრს საუბრობენ იმაზე, რომ ამ საქმის ერთ–ერთი მონაწილე თენგიზ გურჩიანი სოდ–ის ყოფილი უფროსის ერეკლე კოდუას ახლობელია. ერეკლე კოდუა კი ბოლო დროს ხელისუფლებაში გავლენებს სულ უფრო კარგავს. გავიხსენოთ თუნდაც ის ფაქტი, რომ რამდენიმე თვის წინ დაპატიმრებული მისი ცოლისძმა პოლიციისთვის წინააღმდეგობის ბრალდებით იხდის სასჯელს. ამ ფაქტს კი წინ უძღვოდა სოდ–ის ხელმღვანელობიდან კოდუას გათავისუფლება . სოდ–ის მთავარი ფუნქცია კი სწორედ ნარკოტიკებთან ბრძოლაა. როგორ ფიქრობთ, რატომ გახდა ხელისუფლებისთვის ერთგვარად მიუღებელი ერეკლე კოდუა?
– გეთანხმებით, დღეს რაღაც წრე აშკარად იკვრება კოდუას წინააღმდეგ. დეპუტატმა დიმიტრი ლორთქიფანიძემაც ხომ იკითხა, რას აკეთებდა სოდ–ი, თუკი ჩვენს ყურის ძირში ასეთი უბედურება ტრიალებდა და საქართველო პირდაპირ ნარკოტრასის ერთ–ერთი ცენტრალური მონაკვეთი იყო. თქვენ აღნიშნეთ სოდ–ის ხელმძღვანელობიდან მისი გადაყენების ფაქტი და ესეც საკმაოდ სერიოზულ ეჭვს ბადებს. სწორედ ასეთ ფაქტებს ემყარება საზოგადოების კითხვები. ვნახოთ, რა გაგრძელება მოჰყვება ამ ამბავს, დაველოდოთ მოვლენების განვითარებას.
– კოდუას ძალაუფლების შესუსტებაზე საუბრის პარალელურად სულ უფრო აქტუალურია ახალაიას გაძლიერების თემა. ბოლოდროინდელი მოვლენები მიანიშნებს თუ არა იმაზე, რომ გავლენებისათვის ბრძოლა ახალაიას სასარგებლოდ დასრულდა?
– ამ თემაზე, ძირითადად, ჟურნალისტები საუბრობენ. მე ვერაფრის მტკიცებას დავიწყებ. თუმცა ერთი რამის თქმა მაინც შემიძლია: ამ ქვეყანაში ძალიან ბევრი რამ, მათ შორის, ნარკოტიკების კონტროლი არის ხელისუფლების კლანების ხელში. ყველა შემოსავლიანი ბიზნესი ხელისუფლების ხელშია. ვერ ნახავთ მსხვილ ბიზნესს, რომლის უკან არ დგანან ხელისუფლების მაღალჩინოსნები. სწორედ, მაღალჩინოსნები ლობირებენ სამშენებლო კომპანია „მაგი სტილს“, ხორცის შემოტანის ბიზნესს... ქიბარ ხალვაში, რომელიც ჰიგიენური და კოსმეტიკური საშუალებების ყველაზე მსხვილი შემომტანი იყო საქართველოში, მაშინვე დააპატიმრეს, როგორც კი ხელისუფლებიდან წავიდა ირაკლი ოქრუაშვილი. ხალვაშს ყველაფერი წაართვეს, საწყობები გადაუწვეს და ბიზნესის ეს სფერო ხელისუფლების ერთ–ერთმა მაღალჩინოსანმა ჩაიბარა. თუკი რამეა შემოსავლიანი, ყველაფერს ხელისუფლება აკონტროლებს.
Monday, June 7, 2010
"ნაცვლიშვილის კარიერა"
მადლენა მაჭარაშვილი
ალასანიას „ალიანსს“ კიდევ ერთი წევრი გამოაკლდა. პოლიტიკური ბლოკისა და მასში შემავალი პოლიტიკური სუბიექტის, რესპუბლიკური პარტიის, რიგები ამჯერად ლაშა ნაცვლიშვილმა დატოვა. ბატონი ლაშა გადაწყვეტილების მიღების მიზეზებზე კონკრეტული საუბრისგან თავს იკავებს. „ახალ 7 დღესთან“ სატელეფონო საუბრისასაც მოკლე პასუხით შემოიფარგლა. „არ ვაკეთებ ამ საკითხზე კომენტარს. თუმცა გეტყვით, რომ პარტიაში კონფლიქტი არავისთან მქონია.“
თუ პიროვნულ დაპირისპირებებს და კონფლიქტს გამოვრიცხავთ, გამოდის, ნაცვლიშვილის პარტიიდან წასვლის მიზეზი მისთვის მიუღებელი „ალიანსის“ პოლიტიკური ტაქტიკაა. საერთოდ, დაასრულა თუ არა ლაშა ნაცვლიშვილმა პოლიტიკური კარიერა, ამას დრო აჩვენებს. დღეს, ჩვენთან საუბრისას, კი მხოლოდ იმას ამბობს, რომ რესპუბლიკურ პარტიაში მისი კარიერა ნამდვილად დასრულდა.
ლაშა ნაცვლიშვილი 1990– 1999 წლებში საქართველოს პროკურატურის თანამშრომელი იყო. 2001 წლამდე კი სახელმწიფო დაცვის სპეციალურ სამსახურში მუშაობდა – განყოფილების უფროსად. 2001 წლიდან 2003 წლამდე შევარდნაძის მთავრობის უშიშროების მინისტრის მოადგილე იყო. 2003 წლიდან 2008 წლამდე კი საქართველოს პარლამენტის დეპუტატი. ლაგოდეხის მაჟორიტარი შევარდნაძის პარტიიდან, მოქალაქეთა კავშირიდან, გახდა.
მიუხედავად იმისა, რომ შევარდნაძის ხელისუფლება იმ დროს აღარც თბილისში უყვარდათ და აღარც რეგიონებში, ნაცვლიშვილმა რაიონის მაჟორიტარობის კანდიდატებს შორის ყველაზე მეტი ხმა მიიღო. იმ დროს ბევრი ამას იმით ხსნიდა, რომ მან არჩევნებში ბევრი ფული დახარჯა და ადგილობრივ მცხოვრებლებს კონკრეტული „სურვილებიც“ შეუსრულა.
ლაშა ნაცვლიშვილმა უშუალოდ საპარლამენტო არჩევნების წინ დააფინანსა ადგილობრივი ტელევიზია, რის შედეგადაც ორწლიანი პაუზის შემდეგ ლაგოდეხის ტელეარხმა შეძლო მუშაობის განახლება. გაარემონტა რაიონში საავტომობილო გზების ნაწილი, ლაგოდეხში უფასო კინოთეატრი გახსნა და ამით ადგილობრივი ახალგაზრდების კეთილგანწყობა და ხმები მოიპოვა.
ოფიციალურად, ყველა ფინანსური ღონისძიება (ტელევიზიის დაფინანსება, გზების რემონტი, კინოთეატრის გახსნა) ლაშა ნაცვლიშვილის მეგობრებმა განახორციელეს.
პარლამენტარი ლაშა ნაცვლიშვილი 2005 წელს რესპუბლიკურ პარტიაში გადავიდა და იმავდროულად „რესპუბლიკელებისა“ და „კონსერვატორების“ მიერ შექმნილ საპარლამენტო ფრაქცია „დემოკრატიულ ფრონტში“ გაწევრიანდა.
იშვიათად ჩანდა ეკრანზე და ინტერვიუებს ძალიან იშვიათად იძლეოდა.
ერთ–ერთი ბოლო ინტერვიუ, რომელიც რუს ჟურნალისტს მისცა, სკანდალური აღმოჩნდა. ინტერვიუ 2009 წლის 12 აპრილს რუსულ ინტერნეტგამოცემა www.polit.ru-ში გამოქვეყნდა. ეს ის პერიოდია, როდესაც საქართველოში ოპოზიციის მიერ ორგანიზებული ხელისუფლების საწინააღმდეგო აქციები საკნებისა და კარვების თანხლებით მიმდინარეობდა. რუსულ გამოცემასთან საუბრისას ლაშა ნაცვლიშვილმა საქართველოში არსებული პოლიტიკური სიტუაცია შეაფასა და აღნიშნა, რომ „ჩვენ ორმაგ ოკუპაციაში ვიმყოფებით. რუსეთის მიერ ოკუპირებულია ქვეყნის ტერიტორიის ნაწილი. ხოლო დანარჩენი ტერიტორია ოკუპირებული აქვს სააკაშვილის ხელისუფლებას.
მიშა არის ავადმყოფობა, რომლისგანაც ჩვენ უნდა განვიკურნოთ.“ სტატიაში ქართული პუბლიკის ყველაზე მეტი ყურადღება ლაშა ნაცვლიშვილის მიერ ნათქვამმა შემდეგმა სიტყვებმა დაიმსახურა: „ხანდახან ვფიქრობ, რომ იქნებ უკეთესი ყოფილიყო, რუსეთს რომ აეღო თბილისი.“ იმ დროს რესპუბლიკური პარტიის წარმომადგენელი ნაცვლიშვილი თავს იმით „იმართლებდა“, რომ ჟურნალისტმა მისი ნათქვამი დაამახინჯა და სხვა კონტექსტში გამოიყენა. თუმცა, ნათქვამის არგუმენტად და მეტი დამაჯერებლობისთვის ინტერვიუს ჩანაწერი არ გამოუქვეყნებია.
მერე ყველას დაავიწყდა ნაცვლიშვილიც და მისი ინტერვიუც. დღეს მედიის ყურადღება საკუთარი პოლიტიკური გადაწყვეტილებით მიიპყრო. გადაწყვეტილება კი საინტერესო იმიტომ უფრო აღმოჩნდა, რომ ნაცვლიშვილი იყო მორიგი პოლიტიკოსი, რომელმაც „ალიანსი“ თვითმმართველობის არჩევნების შედეგების გამოცხადების შემდეგ დატოვა. მართალია, ლაშა ნაცვლიშვილი დღეს არ აკონკრეტებს, გაგრძელებს თუ არა პოლიტიკურ კარიერას რომელიმე ოპოზიციურ პარტიაში, მაგრამ არ არის გამორიცხული, რომ მან ამ მიზნით კონსულტაციები ბურჯანაძისა და ნოღაიდელის პარტიებთან გამართოს.
Sunday, June 6, 2010
"ალასანიამ სააკაშვილს თბილისი გადააბარა"
მადლენა მაჭარაშვილი
„ალიანსელი“ კოკა გუნცაძე ლევან გაჩეჩილაძის გუნდს შეუერთდა. ამბობს, რომ „ალიანსი საქართველოსთვის“ არამყარი და არასრული ოპოზიციური ჯგუფი აღმოჩნდა, მან მოატყუა ამომრჩეველი, ვერ გამოიყენა ხელისუფლების ალტერნატიულ ძალად ჩამოყალიბების შანსი და ოპოზიციურად განწყობილი თბილისი საკუთარი უმოქმედობით გიგი უგულავას და სააკაშვილის ხელისუფლებას კიდევ ოთხი წლით გადააბარა.
კოკა გუნცაძე: ვფიქრობ, „ალიანსმა“ ვერ უპასუხა იმ გამოწვევებს, რომლებიც მის წინაშე იდგა. ეს გამოწვევა იყო ოპოზიციური ერთობის შექმნა. „ალიანსს“ კი არ ჰქონდა საკმარისი ძალა იმისთვის, რომ გამხადარიყო ხელისუფლების ალტერნატივა და დაემარცხებინა არჩევნებში. მე არავისთვის არასდროს მომითხოვია, რომ გარანტირებული გამარჯვების ნაწილი ვყოფილიყავი, თუმცა გარანტირებული დამარცხების ნაწილიც არასდროს ვიქნები. შეიძლება დამარცხდე უთანასწორო ბრძოლაში, მაგრამ არ შეიძლება და, მე ვფიქრობ, ფარსია, რომ გარანტირებული დამარცხება დაგეგმო და იმავდროულად ხალხს გამარჯვებას დაჰპირდე. ხალხს უნდა აუხსნან ყველაფერი. თუ არჩევნები ფალსიფიცირებულია, მაშინ რატომ ულოცავენ გამარჯვებას სახელისუფლო კანდიდატს და რატომ არის ეს შედეგი გამარჯვება? ხოლო თუ არჩევნები ფალსიფიცირებული არ არის, მაშინ საქართველოს მასშტაბით მიღებული 9% და თბილისის მასშტაბით მიღებული 19% რატომ არის გამარჯვება? „ალიანსმა“ ოპოზიციურად განწყობილი თბილისი ხელისუფლებას თავად ჩააბარა.
შესაბამისად, ჩვენ მივიღეთ ერთპოლუსიანი და არა ორპოლუსიანი არჩევნები. ძირითადი პოლიტიკური მოთამაშე არის მხოლოდ ხელისუფლება.
ქვეყანაში დღეს არსებული რეჟიმის პირობებში ამ ხელისუფლების წინააღმდეგ ერთიანი ფრონტი თუ არ შეიქმნა, შეუძლებელია ოპოზიციის გამარჯვება. რატომ არ აიღო ამაზე პასუხისმგებლობა „ალიანსმა“? რეალურად ჩვენ ვხედავთ, რომ „ალიანსი“ არანაირად არ არის ხელისუფლების ალტერნატივა. ეს არის იმიტირებული გამარჯვება. იმიტაციისა და სიმულაციის მონაწილე კი მე ვერ გავხდები იმიტომ, რომ ეს არის ის, რასაც მე და ჩემი მეგობრები ყოველთვის ვებრძოდით. ეს იყო ყველაზე მანკიერი მხარე ამ ხელისუფლების ბუნებაში. ბუნებრივია, მხარს ვერ დავუჭერ მოდელირებულ გამარჯვებას.
–სოზარ სუბარმა „ალიანსის“ მთავარ შეცდომად მშვიდი და მისი უპერსპექტივო წინასაარჩევნო კამპანია დაასახელა. თქვენც იზიარებთ ამ მოსაზრებას? თუ თქვენ სხვა შეცდომები უფრო მნიშვნელოვნად მიგაჩნიათ?
–„ალიანსის“ საარჩევნო კამპანია მნიშვნელოვანი თემაა, მიმაჩნია, რომ სხვაგვარი საარჩევნო კამპანია ვერც იქნებოდა, რადგან „ალიანსს“ არ შესწევდა უნარი, ხელისუფლება დაემარცხებინა. დამარცხების მთავარი მიზეზი არის ის, რომ „ალიანსმა“ ვერ უზრუნველყო საერთო ეროვნული თანხმობის მიღწევა.
–„ალიანსმა“ თქვა უარი ოპოზიციურ თანხმობაზე?
–„ალიანსს“ ამ საკითხში სხვა პოლიტიკურ ძალებზე მეტი პასუხისმგებლობა ჰქონდა, ის ვერ გაუმკლავდა ამ პასუხისმგებლობას, ცალკე კი სათანადოდ ვერ შეეწინააღმდეგა ხელისუფლებას.
–თუ ოპოზიციური ძალები არ იყვნენ თანახმა ერთიანი ოპოზიციური ბლოკის შექმნაზე, „ალიანსი“ როგორ აიძულებდა მათ ამას?
– რა დათმეს და რა არ დათმეს სხვა ოპოზიციურმა ძალებმა, ეს თავად მათგან შეიძლება გაიგოთ. მე ვიცი ერთი რამ, „ალიანსი“ იყო წამყვანი პოლიტიკური ძალა, ირაკლი ალასანიას ჰქონდა შანსი, გამხდარიყო საერთო ოპოზიციური ლიდერი, სხვა ოპოზიციის ლიდერებს ეს შანსი არ ჰქონიათ, ამიტომაც აკისრია ამ პოლიტიკურ ჯგუფს მეტი პასუხისმგებლობა არჩევნების შედეგზე.
–„ალიანსში“ შესვლამდე თქვენ ბევრი პოლიტიკური პარტია გამოიცვალეთ, ამჯერად რომელ პოლიტიკურ გაერთიანებაში გადაწყვიტეთ კარიერის გაგრძელება?
–ჩემი პოლიტიკური საქმიანობა გრძელდება იქ, სადაც აქამდეც ვიყავი. მე ვიქნები ლევან გაჩეჩილაძესთან, გოგა ხაინდარავასთან, მოძრაობა „დაიცავი საქართველოს“ სხვა დამფუძნებლებთან ერთად. ურთიერთობას გავაგრძელებ ასევე სხვა პოლიტიკურ პარტნიორებთან, რომლებთანაც მძიმე და საინტერესო წლები მაკავშირებს. კონსულტაციებს ვგეგმავ ყველა იმ პოლიტიკურ ძალასთან, რომლებიც მზად არიან, სისტემურად ებრძოლონ ქვეყანაში დღეს არსებულ რეჟიმს.
– ბოლო ორი დღეა მედია წერს ბურჯანაძის პარტიაში თქვენს გადასვლაზე და ამ მიზნით წარმოებულ კონსულტაციებზე. პოლიტიკური კონსულტაციები უშედეგოდ დასრულდა?
– მე არავის პარტიაში გადასვლას არ ვაპირებ. მთავარია, შეიქმნას დიდი პოლიტიკური თანხმობა. დღეს პოლიტიკური თანხმობის შექმნა ყველა პოლიტიკურ კუთვნილებაზე მნიშვნელოვანია. ხალხს უნდა გაუჩნდეს ნდობა ოპოზიციის მიმართ, რათა ბოლომდე მივიყვანოთ დასახული ამოცანები. ქვეყანაში არის ძალიან მძიმე ვითარება, ტოტალიტარიზმისკენ მივექანებით და ეს საფრთხე უნდა ავიცილოთ თავიდან. ამისთვის არის საჭირო ხელისუფლების ალტერნატიული ძალის შექმნა. ნამდვილი, რეალური, მყარსაფუძვლიანი და არა იმიტირებული.
-თქვენ საუბრობთ ოპოზიციურ ძალების დიდი პოლიტიკური თანხმობის მიღწევაზე, ვის გარშემო და რომელი პოლიტიკური ძალების მეშვეობით უნდა შეიქმნას ეს ერთობა?
–ამაზე კონკრეტული საუბარი ჯერ ნაადრევია. პოლიტიკური ერთობის მონაწილე იქნება ყველა პოლიტიკური ძალა, ვინც ამ იდეას გაიზიარებს და ვინც მზად იქნება, ამ პროცესში მიიღოს მონაწილეობა.
– ოპოზიციური პარტიების ერთი ნაწილისთვის „პერსონა ნონ გრატა“ არის ზურაბ ნოღაიდელი და, შესაბამისად, მასთან ყოველგვარ თანამშრომლობას გამორიცხავენ. თქვენ აპირებთ ნოღაიდელთან თანამშრომლობას? ნოღაიდელის პარტიას განიხილავთ დიდ ოპოზიციურ გაერთიანებაში შემავალ სუბიექტად?
– „ალიანსის“ მიერ წამოყენებული ფორმულა – „ყველა მინუს ნოღაიდელი“ უხეში პოლიტიკური შეცდომა იყო. ეს ფორმულა ვერანაირ კრიტიკას ვერ უძლებს და რეალურად, სწორედ, ამ ფორმულამ შეუშალა ხელი ოპოზიციური ერთობის ჩამოყალიბებას. თუმცა ყველაფერი მხოლოდ ამ ფორმულის ბრალი არ არის.
– ნინო ბურჯანაძის პოლიტიკური პარტიისთვის პრიორიტეტული საკითხი რიგგარეშე საპარალამენტო და საპრეზიდენტო არჩევნებია. თქვენ რა დამოკიდებულება გაქვთ ამ საკითხზე?
– საკითხი ძალიან მნიშვნელოვანია, მაგრამ უფრო მნიშვნელოვანია იმ ფორმის შემუშავება, თუ როგორ უნდა მოხერხდეს ეს. ჩვენ ყველა ინიციატივას გულდასმით განვიხილავთ. გავაანალიზებთ ყველა იმ წინადადებასა და ინიციატივას, რომელიც შეიძლება გახდეს საერთო ეროვნული გაერთიანების საფუძველი. მნიშვნელობა არ აქვს, ვინ იქნება მისი ავტორი. ჩვენთვის მისაღებია როგორც „ეროვნული ფორუმის“, ისე ნინო ბურჯანაძის ინიციატივაც. აუცილებელია, შეიქმნას საერთო ეროვნული ფრონტი, ეროვნული თანხმობა იმ პოლიტიკურ ძალებს შორის, რომლებიც მზად არიან, ქვეყანაში ფორმაცია, სისტემა გამოცვალონ და დაამკვიდრონ დემოკრატია და თავისუფლება.
– სულ რაღაც 3–4 დღის წინ სახელისუფლებო პარტიამ ქვეყნის მასშტაბით ამომრჩეველთა ხმების 60%–ზე მეტი მიიღო. ასეთ პირობებში რა მექანიზმებით წარმოგიდგენიათ რიგგარეშე არჩევნების გამართვა? ქუჩის აქციებით?
– ქუჩის აქციები არ არის ერთადერთი საშუალება. ბევრი პოლიტიკური საშუალება არსებობს ამისთვის. ბევრი პოლიტიკური ხერხი გვაქვს არსენალში. გამოვიყენებთ იმას, რომელიც დაგვჭირდება. ეს იქნება არჩევნებიც, საპროტესტო გამოსვლებიც, მწვავე პოლიტიკური აქციებიც. გააჩნია ვითარებას, როდის რა დაგვჭირდება. რაც მთავარია, ბრძოლის საშუალებები ორიენტირებული იქნება შედეგზე.
– დღეს ბევრს საუბრობენ მიხეილ სააკაშვილისა და მისი ხელისუფლების არაპოპულარობაზე, თუმცა თვითმმართველობის არჩევნებმა აჩვენა, რომ ხელისუფლების წარუმატებლობა ოპოზიციის წარმატების უკუპროპორციული არ არის. რატომ? რა მიგაჩნიათ ამის მიზეზად?
–აქ მთავარი არის ორი ფაქტორი: არადემოკრატიული საარჩევნო გარემო და დაქსაქსული ოპოზიცია.
–მოძრაობა “დაიცავი საქართველო“ რა სტრატეგიით აპირებს პოლიტიკური ბრძოლის ახალი რაუნდის დაწყებას?
– ამ ეტაპზე ჩვენთვის პრიორიტეტია კონსულტაციები პოლიტიკურ ძალებთან, პარტნიორების მოძიება და დიდი პოლიტიკური მოძრაობის შექმნისთვის ხელშეწყობა.
წყარო: "ახალი7დღე"
"მინუს სუბარი"
მადლენა მაჭარაშვილი
ყოფილი ჟურნალისტი, ყოფილი სახალხო დამცველი, ყოფილი „ალიანსელი“... ეს სოზარ სუბარის ბოლოდროინდელი საზოგადოებრივი და პოლიტიკური აქტივობის დოსიეა. ის „ყოფილი პოლიტიკოსი“ ალბათ არ გახდება და პოლიტიკური ბლოკის „ალიანსი საქართველოსთვის“ დატოვების შემდეგ საკუთარ ადგილს სხვა პოლიტიკურ ძალასთანაც იპოვის.
– რატომ არ დატოვეთ „ალიანსი საქართველოსთვის“ მაშინ, როდესაც ასეთი გადაწყვეტილება მიიღეთ? „ალიანსში“ არჩევნების დასრულებამდე ფორმალურად ყოფნა რას შესძენდა ამ პოლიტიკურ ბლოკს?
– არ დავიწყებ საკუთარი პოლიტიკური წონის შეფასებას, მაგრამ საქართველოში არიან ტელევიზიები, რომლებიც ამ წონას მაშინ ხელოვნურად გაზრდიდნენ. შეეცდებოდნენ, ბუზი სპილოდ გადაექციათ. აპრილის ბოლოდან მაისამდე ტელევიზიებისთვის წამყვანი თემა იქნებოდა „ალიანსის“ დაშლა. ამით ამომრჩეველს სრულიად სხვა კალაპოტში გადააგდებდნენ. ეს იქნებოდა ამომრჩევლის შეცდომაში შეყვანა. ამიტომ გადავწყვიტე, რომ ამის შესახებ ხმამაღლა არაფერი მეთქვა. მიმაჩნია, ეს სწორი გადაწყვეტილება იყო. თანაც „ალიანსის“ სახელწოდებაში სხვა, პოლიტიკური სუბიექტების გარდა, ჩემი სახელიც შედიოდა. სხვათა შორის, ბევრმა მითხრა, რომ არჩევნებში ხმა „ალიანსს“ ამის გამო მივეცით, ვიფიქრეთ, „ალიანსის“ დატოვება გადაიფიქრეო.
– ანუ „ალიანსიდან“ თქვენი წასვლის შესახებ საზოგადოების რაღაც ნაწილმა არჩევნებამდე იცოდა?
– დიახ. ეს ბევრმა იცოდა. ბუნებრივია, იცოდნენ „ალიანსში“. იცოდნენ ჩემმა ნაცნობმა ჟურნალისტებმაც. მაგრამ, ცხადია, იმ თხოვნით, რომ არჩევნებამდე არ უნდა გაეხმაურებინათ.
– დარწმუნებული იყავით, რომ „ალიანსი“ არჩევნებს ამ შედეგით დაასრულებდა?
– აბსოლუტურად. ეს უკვე ნათელი იყო აპრილის ბოლოს. თუმცა, როდესაც ჩვენ ვიწყებდით არჩევნებისთვის მუშაობას, მაშინ ნამდვილად გვქონდა გამარჯვების შანსი და არა იმისა, რასაც მერე „გამარჯვებას“ დაარქმევდნენ. გამარჯვებისკენ შემობრუნების ბოლო მცდელობა იყო „გამარჯვების ფორმულა“, რომელიც პოლიტიკურ პარტიებს შევთავაზე, მაგრამ არავინ დასთანხმდა.
– „ალიანსს“ რომ გაემარჯვა ამ არჩევნებში, მაინც განაცხადებდით პოლიტიკური ბლოკის დატოვების შესახებ არჩევნების მეორე დღეს?
– როდესაც ვთქვი, რომ უარს ვამბობ საკრებულოს თავმჯდომარეობის კანდიდატურაზე და საარჩევნო სიაში ყოფნაზე, მაგრამ არც „ალიანსს“ დავტოვებ–მეთქი, პარტიის ლიდერებმა მითხრეს, აი, ნახავ, თუ სანანებელი არ გაგიხდესო. ვუპასუხე: ღმერთმა ქნას, გაიმარჯვოს „ალიანსმა“ და კი არ ვინანებ, ჩემზე გახარებული არავინ იქნება–მეთქი. მართლა ძალიან გახარებული ვიქნებოდი, თუ „ნაციონალურ მოძრაობას“ გავისტუმრებდით თბილისის მმართველობიდან მაინც. ეს იქნებოდა გზა სხვა არჩევნების მოგებისა და ქვეყანაში ერთმმართველობის დასრულებისკენ.
„ალიანსში“ იმიტომ მივედი, რომ ჩემი მისვლით პოლიტიკური ძალის გამარჯვებისთვის რამე შემემატებინა და, თუ ეს გამარჯვება მოვიდოდა, რაღა მნიშვნელობა ექნებოდა დავრჩებოდი თუ არა. მაინც დავტოვებდი.
– საარჩევნო კამპანიაში თქვენ ძალიან მოკრძალებულად მონაწილეობდით. ერთ–ერთი გამოსვლა უშუალოდ არჩევნების წინა დღეებში გქონდათ, როდესაც ამომრჩეველს დავით უსუფაშვილთან, თინა ხიდაშელთან და სოფიო ხორგუანთან ერთად შეხვდით. მიანიშნებს თუ არა ეს იმაზე, რომ ალიანსში შემავალ სხვა პოლიტიკურ ძალებზე მეტი სიმპათია რესპუბლიკელების მიმართ გქონდათ?
– იმ დღეს სოფო ხორგუანის გამო მივედი შეხვედრაზე. ის ძალიან აქტიური ადამიანია და უბრალოდ, საცოდაობაა, გამარჯვება რომ ვერ მოიპოვა. არადა, რეალური კანდიდატი იყო, ბევრიც იშრომა, „გამარჯვების ფორმულა“ რომ შემდგარიყო, სოფოს წინ ვერავინ დაუდგებოდა. როდესაც „ალიანში“ ჩემი წამოსვლის შესახებ განვაცხადე, ისიც ვთქვი, რომ საარჩევნო კამპანიას მთლიანად არ ჩამოვშორდებოდი და რაღაც დოზით მივიღებდი მონაწილეობას. მაშინ ასეთი რამ ვთქვი: ვერ ვილაპარაკებ გამარჯვებაზე, როდესაც გამარჯვების თავად არ მჯერა–მეთქი. სალომე ზურაბიშვილმა მითხრა, ჩვენ თუ ამომრჩეველს ამას თავად ვეტყვით, საერთოდ არავინ დაგვიჭერს მხარსო. ის გამოსავალი ვიპოვეთ, რომ საარჩევნო კამპანიაში მონაწილეობისგან თავი შემეკავებინა. ჟურნალისტებსაც ხშირად ვეუბნებოდი უარს ინტერვიუზე, რადგან საუბრის დროს გულწრფელი ვერ ვიქნებოდი. არ მინდოდა, საზოგადოება მომეტყუებინა.
საარჩევნო კამპანიის დროს მხოლოდ რესპუბლიკელებთან ერთად არ ვყოფილვარ. დავით გამყრელიძესთან ერთად დმანისში შევხვდი ხალხს, უფრო ადრე გიორგი მოსიძესთან ერთად ვიყავი გარდაბანში.
– ირაკლი ალასანიასთან ერთად რამდენად ხშირად ხვდებოდით ამომრჩევლებს?
– არაერთხელ ვყოფილვარ მასთან ერთადაც.
– როდესაც ირაკლი ალასანია ჭადრაკის სასახლეში ნოღაიდელთან ერთად მივიდა და ოპოზიციის ერთიანობაზე ისაუბრა, თქვენ ის გააკრიტიკეთ. „ალიანსიდან“ თქვენი წამოსვლა კი ალასანიამ ასე შეაფასა: ბრძოლაში მარცხი სუსტებს აშინებსო. პირადი უთანხმოება ხომ არ გაქვთ ირაკლი ალასანიასთან?– არა, არანაირი. ირაკლის განცხადებას რაც შეეხება სისუსტეზე ან სიძლიერეზე. მე ბრძოლა ნამდვილად შემიძლია და ეს ვაჩვენე ხუთი წლის განმავლობაში, როცა სახალხო დამცველი ვიყავი. მე და ჩემი ოფისის წარმომადგენლები დღედაღამ ვმუშაობდით, ვიყავით ყველგან, სადაც ადამიანებს უჭირდათ. ერთი რამ არ მესმის, თუ ირაკლი ალასანია ამბობს, ამ არჩევნებში მან გაიმარჯვა, მაშინ დამარცხებას კი არა, გამარჯვებას გავრიდებივარ, ხოლო თუ „ალიანსი“ არჩევნებში დამარცხდა, გამარჯვებაზე რატომ ლაპარაკობს? ყველაფერს თავის სახელი უნდა დავარქვათ, თუ დავმარცხდით, უნდა ვაღიაროთ კიდეც. მაგრამ ჩვენ მეტის პრეტენზია და შანსი გვქონდა.
– ბატონო სოზარ, თქვენ თქვით, რომ ალიანსში ყველამ იცოდა, არჩევნების შემდეგ რომ უნდა დაგეტოვებინათ პარტია. ამ ფონზე ცოტა უცნაურია ირაკლი ალასანიას მიერ თქვენი წამოსვლის შეფასება. რატომ არ თქვა ალასანიამ, რომ იცოდა ამის შესახებ და ელოდა კიდეც?
– არ ვიცი. ეს, ალბათ, თავად მას უნდა ჰკითხოთ.
– თქვენ რვა თვის განმავლობაში იყავით ალიანსში. როდესაც სახალხო დამცველისთვის განკუთვნილი სამუშაო ვადა გეწურებოდათ, ვრცელდებოდა ინფორმაციები, რომ კონსერვატიულ პარტიაში შეხვიდოდით. მართლა იყავით ასეთი დილემის წინაშე – „ალიანსი“ თუ „კონსერვატორები“?
–კონსერვატიულ პარტიაში შესვლა არ მიფიქრია, თუმცა კონსერვატიული პარტია მთავაზობდა, რომ, თუ მათთან ვიქნებოდი, მერობის კანდიდატად დამასახელებდნენ. ზოგადად, ვმეგობრობ ამ ადამიანებთან. თუ პოლიტიკურ შეხედულებებზე ვისაუბრებთ, გეტყვით იმასაც, რომ კონსერვატიზმი ჩემთვის ყველაზე მეტად მისაღები პოლიტიკური შეხედულებაა. თუმცა ეს არ ნიშნავს იმას, რომ ძიძიგურსა და კუკავას ვეთანხმები ყველაფერში. ბუნებით ვარ კლასიკური კონსერვატორი. ჩემთვის ძვირფასია ლიბერალიზმი და თანასწორობა, მაგრამ უფრო ძვირფასია ტრადიციების მიმართ დამოკიდებულება.
როდესაც „ალიანსში“ მოვედი, უსიტყვოდ დავთანხმდი შეთავაზებას – საკრებულოს თავმჯდომარის კანდიდატიუ ვყოფილიყავი. ერთადერთი პირობა, რაც წამოვაყენე, იყო ის, რომ კონსერვატიული პარტიის ადგილს ვხედავდი „ალიანსში“ და მას უნდა ჰქონოდა იგივე კვოტა, რაც ჰქონდათ „ალიანსში“ შემავალ სხვა პარტიებს. „ალიანსის“ მხრიდან თანხმობა მივიღე, მაგრამ რატომღაც კონსერვატიულმა პარტიამ შეიკავა თავი. ორი–სამი კვირის განმავლობაში ამაოდ ველოდით პასუხს.
– თვეების განმავლობაში მიიჩნეოდით ოპოზიციის ერთ–ერთ ლიდერად და ოპოზიციის კულუარებში მიმდინარე პროცესების უშუალო ნახვა შეგეძლოთ. რა ძირითადი ნაკლი აქვს ქართულ ოპოზიციას?
– რთული კითხვაა. ხშირად ამბობენ, რომ ოპოზიცია არის სუსტი. ოპოზიცია ძლიერი ვერასდროს იქნება იმ ქვეყანაში, სადაც ავტოკრატიაა. უსმენენ ყველას, ბიზნესს ატერორებენ, ტელევიზიები მართულია. ეს არის პრობლემა, რომელიც ოპოზიციას აქვს, მაგრამ დამნაშავე თავად არ არის.
საზოგადოებაში პერიოდულად ჩნდება ერთიანობის მოთხოვნა, იმიტომ კი არა, რომ ერთიანობაშია რაღაც ღირებული, არამედ იმიტომ, რომ ხელისუფლების დასამარცხებლად საჭიროა ძალა. „ალიანსს“ ჰქონდა შანსი, ასეთი ძალა გამხდარიყო. სამწუხაროდ, ეს ვერ მოვახერხეთ. ვერც „გამარჯვების ფორმულაზე“ შევთანხმდით. ეს ფორმულაც ოპოზიციის ერთიანობას გულისხმობდა: ალასანიასთვის მხარდაჭერას და მაჟორიტარულ ოლქებში კანდიდატების გადანაწილებას. ეს ფორმულა ყველასთვის მიუღებელი აღმოჩნდა. ყველა პარტია საუბრობდა გამარჯვებაზე, მაგრამ ხომ გამოჩნდა, როგორ გაიმარჯვეს. მე თუ ვიცოდი, რომ ასეთი შედეგი შეიძლებოდა დამდგარიყო, სხვა პარტიის ლიდერებსაც ხომ უნდა სცოდნოდათ. უკან უნდა გადაედოთ პოლიტიკური ამბიცია და გარკვეულ პრინციპებზე უნდა შეთანხმებულიყვნენ. როცა გამარჯვებისთვის იბრძვი, ზოგჯერ შეიძლება, „არაადეკვატური ფასის“ გადახდაც მოგიხდეს. ერთი ჭიქა წყალი ონკანში რომ მოდის, უფასოა, მაგრამ, როდესაც უდაბნოში ხარ და წყურვილით კვდები, ერთი ჭიქა წყლისთვის მილიონსაც კი გაიღებ. ასეა, როცა გამარჯვებისკენ მიდიხარ და მერის კანდიდატისთვის მხარდაჭერა გინდა, ბევრი რამე უნდა დათმო ამისთვის, თუნდაც თბილისში ყველა მაჟორიტარული ოლქი. არაორდინალური შეთავაზებები უნდა გააკეთო იმისთვის, რომ მოიგო.
– არჩევნებში ოპოზიციის მიერ მიღებულ შედეგზე რამდენად იქონია გავლენა ძმების – ლევან და გიორგი გაჩეჩილაძეების საარჩევნო პროცესისგან ჩამოშორებამ?
– გაჩეჩილაძეებსაც არ ვეთანხმებოდი ბევრ რამეში. მაგალითად, გიორგი გაჩეჩილაძე ამბობდა, რომ არჩევნები კი არ არის მიზანი, არამედ არის საშუალება, რომ მერე ამას მოვაყოლოთ ჭექა–ქუხილიო.
როდესაც „გამარჯვების ფორმულა“ წამოვაყენე, პირველი, ვინც გამომეხმაურა, ლევან გაჩეჩილაძე იყო. გულითადად იბრძოდა იმისთვის, რომ ოპოზიციური ერთიანობა შემდგარიყო. როდესაც ნახა, რომ გამარჯვების შანსი ნაკლებია, ჩემგან განსხვავებით, ადრე გააკეთა განცხადება, რომ პროცესს ჩამოშორდებოდა და ხელს არავის შეუშლიდა. მიმაჩნდა, რომ უფრო სწორი იყო, თუ ალიანსში მოვიდოდა და ღია მხარადაჭერას გამოხატავდა. თუმცა დიდად ესეც ვერ შეცვლიდა სურათს. დამატებით 2–3% არც ააშენებდა „ალიანსს“ და არც დააქცევდა. მეტს ალბათ ვერც მოუტანდა ლევან გაჩეჩილაძე, რადგან საარჩევნო კამპანია, რომელსაც ჩვენ ვაწარმოებდით, უკეთესი შედეგის მომტანი არც იყო. მე ასე ვფიქრობ. შეიძლება, თავად ჰგონიათ, რომ სხვაგვარი კამპანიით ასეთ შედეგსაც ვერ მივიღებდით.
– ვინ დაგეგმა ირაკლი ალასანიასა და „ალიანსის“ საარჩევნო კამპანია?
– ყოველდღიურ დაგეგმვაზე საარჩევნო შტაბი მუშაობდა. ის, თუ რა ტიპის უნდა ყოფილიყო კამპანია – მშვიდი თუ აგრესიული – შეთანხმებით წყდებოდა. აზრთა სხვადასხვაობა იყო, მაგრამ გადაწყდა, რომ საარჩევნო კამპანია ისეთი ყოფილიყო, როგორიც იყო.
გუშინ ალასანიამ არჩევნები დადებითად და დემოკრატიისკენ გადადგმულ ნაბიჯად შეაფასა. ეს გაცილებით დიდი შეცდომა იყო, ვიდრე მშვიდი საარჩევნო კამპანია. ავტოკრატიის პირობებში დემოკრატიაზე საუბარი, უბრალოდ, სასაცილოა.
– პოლიტიკიდან წასვლა გადაწყვიტეთ თუ სხვა პარტიაში შეიძლება გიხილოთ? საკუთარი პარტიის შექმნაზეც ხომ არ ფიქრობთ?
– ცოცხალი ადამიანი ბოლომდე არაფერს შორდება. ვიქნები იქ, სადაც საჭიროდ ჩავთვლი. საკუთარი პარტიის შექმნაზე არ მიფიქრია. თუ დავინახავ, რომ საინტერესო რამ ხდება და ჩემი ხმით ვინმეს რამე შეემატება, მივალ იქ, ისევე, როგორც “ალიანსში“ მივედი. მიმაჩნია, რომ 8 თვის წინაც სწორად მოვიქეცი.
- ცოტა ხნის წინ „ალიანსისთვის“ აქტუალური იყო ფორმულა – „ყველა, მინუს ნოღაიდელი“. იგივე განაცხადა დღეს „ეროვნულმა ფორუმმაც“.თქვენც გაქვთ რამე მსგავსი დათქმა?
– რუსეთთან ურთიერთობა რომ უნდა დალაგდეს, ამაში ორი აზრი არ არის. ამას არც ირაკლი ალასანია უარყოფდა და პირადად შეხვდა კიდეც რუსეთის საგარეო საქმეთა მინისტრს და საათნახევრის განმავლობაში ესაუბრა. მიუღებელია რუსეთში ნოღაიდელისა და ბურჯანაძის შეხვედრის ფორმატი და ხელშეკრულებების გაფორმება, თორემ პოლიტიკაში თანამშრომლობას და ურთიერთობას ვერ აცდები. აბსოლუტური მინუსი არის ერთადერთი: მინუს აბსოლუტური ბოროტება.
წყარო: ინტერნეტგაზეთი "ახალი7დღე"
"პრეზიდენტის იმპიჩმეტობანა"
მადლენა მაჭარაშვილი
მას შემდეგ, რაც ოპოზიციამ თვითმმართველობის არჩევნების შედეგად თბილისის ხელისუფლება ვერ შეცვალა, ისევ ცენტრალური ხელისუფლების შეცვლაზე ფიქრი დაიწყო. პარტია „თეთრების“ ლიდერის თემურ შაშიაშვილის მიერ არაერთგზის წამოყენებული პრეზიდენტის იმპიჩმენტის იდეას 1-ელ ივნისს ყველაზე მეტი გამოხმაურება მოჰყვა. „პრეზიდენტ სააკაშვილის იმპიჩმენტის საინიციატივო ჯგუფში“ მონაწილეობის სურვილი თითქმის ყველა ოპოზიციურმა გაერთიანებამ გამოთქვა, მათ შორის ისეთებმაც, როგორებიც არის „ალიანსი საქართველოსთვის“, „ეროვნული საბჭო“, და „მრეწველობა გადაარჩენს საქართველოს.“ „პრეზიდენტის იმპიჩმენტის საინიციატივო ჯგუფი“ სააკაშვილის გადაყენებას რეფერენდუმის გზით აპირებს.
რა პერსპექტივა შეიძლება ჰქონდეს პრეზიდენტის იმპიჩმენტის საკითხს დღეს, როცა „ნაციონალურმა მოძრაობამ“ პრეზიდენტის მეთაურობით თვითმმართველობის არჩევნებში 60%–იანი გამარჯვება იზეიმა?
„მრეწველთა“ ლიდერს, გოგი თოფაძეს, ამ კითხვაზე ასეთი პასუხი აქვს: 60% კი არა, 90% რომ დაუწერონ „ნაციონალურ მოძრაობას“, ეს არაფერს შეცვლის. ხალხის განწყობა სულ სხვაგვარია. სააკაშვილი არ არის პოპულარული საქართველოს მოსახლეობაში. არჩევნების შედეგად დაწერილი ციფრები მხოლოდ გლობალური გაყალბების შედეგია. ჩვენ არჩევნებს ასი წელი ვერ მოვუგებთ ხელისუფლებას, ისე არიან დახელოვნებულები ამ საქმეში. იმპიჩმენტის იდეას სწორედ ამიტომ ვეთანხმები. თუმცა ცხადია ისიც, რომ ეს არარეალურია. იმპიჩმენტის პროცედურა იმდენად ბუნდოვანი და გაურკვეველია, რომ ოპოზიცია ამას ვერასდროს მიაღწევს. საკითხი ყველა ვარიანტში უნდა გავიდეს პარლამენტში. დღევანდელი პარლამენტი კი, კარგად მოგეხსენებათ, ვისაც ეკუთვნის.
ჩემთვის და ჩემი პარტიისთვის მთავარია, ეს ხელისუფლება გავაცილოთ და ქვეყანა გადავარჩინოთ. ამიტომაც ვუჭერთ მხარს ყველა იდეას, რომელიც ამ საკითხს პირდაპირ ან ირიბად უკავშირდება.“
იმპიჩმენტის საკითხს რეალურ და პერსპექტიულ თემად არც „ეროვნული საბჭოს“ ლიდერი, „კონსერვატორი“ კაკა კუკავა განიხილავს.
„სამართლებრივი თვალსაზრისით, მესმის, რომ ეს არ განხორციელდება. ჩვენ ვფიქრობთ, რომ რეალური გზა არის ვადამდელი საპრეზიდენტო და საპარლამენტო არჩევნების დანიშვნა მხოლოდ ქუჩის აქციების ან საერთაშორისო ზეწოლის შედეგად. თუმცა, ამის მიუხედავად, იმპიჩმენტის იდეის ავტორებს წარმატებას ვუსურვებ. გარკვეული პროპაგანდისტული მნიშვნელობა მაინც აქვს მათ ღონისძიებას. ამიტომაც ვართ ამ პროცესის მონაწილეები.“
ოპოზიციური პარტიის ლიდერები მსოფლიო პოლიტიკის პრაქტიკიდანაც ვერ ასახელებენ მაგალითს, როდესაც პრეზიდენტი ხალხმა რეფერენდუმის გზით გადააყენა. საქართველოს კონსტიტუცია კი იმპიჩმენტის პროცედურას ასე განმარტავს:
კონსტიტუციის 63–ე მუხლის თანახმად, იმპიჩმენტის წესით საქართველოს პრეზიდენტის თანამდებობიდან გადაყენების საკითხის აღძვრის უფლება აქვს პარლამენტის სრული შემადგენლობის არანაკლებ ერთ მესამედს. საკითხი დასკვნისათვის გადაეცემა უზენაეს ან საკონსტიტუციო სასამართლოს.
თუ უზენაესმა სასამართლომ თავისი დასკვნით დაადასტურა პრეზიდენტის ქმედებაში დანაშაულის შემადგენლობის ნიშნების არსებობა, ან საკონსტიტუციო სასამართლომ - კონსტიტუციის დარღვევა, დასკვნის განხილვის შემდეგ პარლამენტი სრული შემადგენლობის უმრავლესობით იღებს გადაწყვეტილებას, რომ კენჭისყრაზე დაისვას იმპიჩმენტის წესით თანამდებობიდან პრეზიდენტის გადაყენების საკითხი. პრეზიდენტი იმპიჩმენტის წესით თანამდებობიდან გადაყენებულად ჩაითვლება, თუ ამ გადაწყვეტილებას მხარი დაუჭირა პარლამენტის სრული შემადგენლობის არანაკლებ ორმა მესამედმა. თუ 30 დღის ვადაში პარლამენტმა არ მიიღო გადაწყვეტილება, საკითხი მოხსნილად ითვლება და მომდევნო ერთი წლის განმავლობაში დაუშვებელია პრეზიდენტისთვის იმავე ბრალდების წარდგენა.
რეფერენდუმის საკითხსაც კონსტიტუცია განსაზღვრავს. 74–ე მუხლის თანახმად, საქართველოს პარლამენტის არანაკლებ 200000 ამომრჩევლის მოთხოვნით ან საკუთარი ინიციატივით საქართველოს პრეზიდენტი კონსტიტუციითა და ორგანული კანონით განსაზღვრულ საკითხებზე ნიშნავს რეფერენდუმს მისი ჩატარების მოთხოვნის მიღებიდან 30 დღის განმავლობაში.
ცხადია, „პრეზიდენტის იმპიჩმენტის“ უპერსპექტივო იდეა არც პროპაგანდისტული მიზნით გამოდგება. როცა პოლიტიკური ძალა სვამს საკითხს, რომელიც თავადაც არარეალურად მიაჩნია, სულ ცოტა, საზოგადოების შეცდომაში შეყვანაა. პრეზიდენტის იმპიჩმენტის საკითხის მხოლოდ სასაუბრო თემად გამოყენება პრეზიდენტის ძალაუფლებას ვერაფერს დააკლებს, მეტიც, თავად ოპოზიციის დისკრედიტაციას შეუწყობს ხელს.
წყარო:www.7days.ge
დარიალის კარიდან მომავალი საფრთხე
ფოტო-http://upload.wikimedia.org/
18-05-2010, 20:39
მადლენა მაჭარაშვილი
„დარიალის კარის გახსნა ორმაგი მოქალაქეობის მქონე ოსი მოსახლეობისთვის კრემლის პროგრამაა, კრემლს კი „საცეცები“ სომხეთზეც მიუწვდება და მასზე გავლენიან ქვეყნებზეც,“– ეს განცხადება ახალგაზრდულ სათემო კავშირ „სტეფანწმინდის“ წარმომადგენლებს ეკუთვნის.
ლარსის გამშვები პუნქტის გახსნასთან დაკავშირებული საქართველოს ეროვნული უსაფრთხოების საკითხი მოხევეებმა 18 მაისს კინოს სახლში კონფერენციის ფორმატში განიხილეს.
მთავარ საფრთხეს კონფერენციის ერთ–ერთი ორგანიზატორი ზაზა წიკლაური ასე განმარტავს:
„აფხაზეთისა და ცხინვალის რეგიონის ტერიტორიების ოკუპაციის შემდეგ რუსეთს გადაწყვეტილი აქვს ყაზბეგის რაიონისა და მისი მიმდებარე ტერიტორიების ოკუპაცია. აპირებენ დარიალის მიმართულებით შემოჭრას და კავკასიონის აღმოსავლეთ ნაწილის ხელში ჩაგდებას. ამით მხოლოდ ტერიტორიას კი არ ჩაიგდებენ ხელში, მოაშიშვლებენ სრულიად საქართველოს ზურგს და, ფაქტობრივად, დაშლიან საქართველოს სახელმწიფოს.
საპროვოკაციოდ და საკონფლიქტოდ გამზადებული ჰყავთ ოსი ეროვნების რუსეთის მოქალაქეები, რომლებიც, ფაქტობრივად, საზარბაზნე ხორცის ფუნქციას შეასრულებენ. რუსული გეგმის თანახმად, კონფლიქტის პროვოცირებას მოახდენენ ოსები. შემდეგ რუსები მათი დაცვის საბაბით შემოვლენ. საყურადღებოა, რომ ყაზბეგის რაიონს რუსები მოიაზრებენ არა „სამხრეთ ოსეთად“, არამედ, ჩრდილოეთ ოსეთის ნაწილად, ანუ პირდაპირ რუსეთის ფედერაციის ნაწილად.“
ზაზა წიკლაური აცხადებს, რომ ამ ტიპის პროვოკაციები ლარსის გამშვები პუნქტის გახსნის პირველივე დღიდან თვალსაჩინო გახდა. 1–ელ მარტს ლარსის გამშვები პუნქტიდან ქართულმა ტელეარხებმა გადმოსცეს ინფორმაცია, რომ საზღვარზე გავლის მსურველი არ ჩანდა, ეს დეზინფორმაცია იყო, რადგან ნამდვილად იყვნენ მაშინ ლარსის გავლის მსურველები და ეს იყო 50–ზე მეტი ოსი, რომლებიც ერთდროულად, ორგანიზებულად მოადგნენ საზღვარს რუსეთის საგუშაგოს მხრიდან და ითხოვდნენ გადმოსვლას.
„ლარსის პუნქტის გახსნას წინ უძღვოდა საიდუმლო მოლაპარაკებები საქართველოსა და რუსეთს შორის. ამის შესახებ ინფორმაცია რუსულმა მედიასაშუალებებმა გაავრცელეს. შემდეგ რუსეთსა და საქართველოს შორის დაწყებულ მოლაპარაკებებს ლეგალური სახე მისცეს, თითქოს საქართველოსა და სომხეთს შორის მიმდინარეობდა მოლაპარაკებები. სინამდვილეში რუსეთმა მოლაპარაკებების დროს შუამავლად ფორმალურად დაიყენა სომხეთი. ვრცელდებოდა ინფორმაცია, თითქოს შვეიცარიის მეშვეობით წარმოებდა შესაბამისი მოლაპარაკებები. არადა, ამ მოლაპარაკებებში ჩართულები იყვნენ რუსეთისა და საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრები.“
ლარსის გამშვები პუნქტის გახსნა საქართველოს ხელისუფლებამ რამდენიმე არგუმენტით გაამართლა: პირველი და მთავარი არგუმენტი იყო ის, რომ ამით ყაზბეგის რაიონში მცხოვრები ადამიანები იხეირებდნენ, მათი სოციალური ყოფა გაუმჯობესდებოდა. შემდეგ საკითხი განზოგადდა და ხელისუფლების განცახდებებში ლარსის საზღვრის გახსნა საქართველოს ეკონომიკის განვითარების პერსპექტივად დაისახა.
ყაზბეგის რაიონის მცხოვრებლები აცხადებენ, რომ დარიალის საზღვრის გახსნასთან დაკავშირებულ საფრთხეებზე არაერთხელ მიმართეს პრეზიდენტს, პარლამენტს, საგარეო საქმეთა სამინისტროს, შს მინისტრს, დიასპორების მინისტრს, შედეგად, საკითხი უშიშროების საბჭოს სხდომამ დახურულ რეჟიმში განიხილა – 2009 წლის შემოდგომაზე. სხდომის შემდეგ უშიშროების საბჭოს წევრებმა განაცხადეს, რომ იმსჯელეს მოსალოდნელი საფრთხეების შესახებ და მიიღეს შესაბამისი ზომები. ყაზბეგის მოსახლეობას აუწყეს, რომ რუსულ–ოსური ინტერვენციის აღარ უნდა შეშინებოდათ.
„საკვირველია, ერთსაათიან სხდომაზე როგორ მოაგვარეს ეს ისტორიული პრობლემა,“– კითხულობენ მოხევეები. არც იმ დროს და არც შემდეგ ხელისუფლებას ამ საკითხზე არც დეტალურად და არც კონკრეტულად უთქვამს რამე. დღემდე აცხადებენ მხოლოდ ერთს: საზღვრის გახსნით საქართველოს ბიუჯეტში დამატებითი შემოსავლები შევა სატრანზიტო გადასახადის სახით.
ხელისუფლების დაპირებას „მოკლეკუდიან სიცრუეს“ უწოდებენ მოხევეები. არგუმენტად საქართველოს მოქმედ კანონმდებლობას ასახელებენ, კანონის თანახმად კი, ტრანზიტის გადასახადი ჯერ კიდევ 2007 წლის 1–ელი იანვრიდან გაუქმდა და ამ სახით საქართველოს ბიუჯეტში არცერთი თეთრი არ შედის. უცანაურია, რატომ მოატყუა საქართველოს ხელისუფლებამ საკუთარი მოქალაქეები? ზაზა წიკლაური ამბობს რომ, როდესაც ხელისუფლების წარმომადგენლებს ეს ჰკითხეს, პასუხად მიიღეს: არაპირდაპირი შემოსავლებიც არსებობსო. არაპირდაპირ შემოსავლებში კი აქციზური გადასახადები იგულისხმება. ხოლო აქციზური მარკის მქონე პროდუქციის გადაზიდვა ქართული გადამზიდავი ფირმების მეშვეობით ხორციელდება. ეს ფირმები მხოლოდ ფოთისა და ბათუმის მიმართულებით მოძრაობენ.
ზაზა წიკლაურის თქმით, ლარსის პუნქტის გახსნით საქართველომ მხოლოდ შემდეგი „სარგებელი“ შეიძლება მიიღოს: „გზის ცვეთისა და ეკოლოგიური დაბინძურების გარდა საქართველოს დაემატება საბაჟოს აქტიური ფუნქციონირებით გამოწვეული ხარჯები, მეორე მხრივ, ქართულ გადამზიდავ ფირმებსაც მცირე, მაგრამ მაინც მოაკლდებათ შემოსავალი. მას შემდეგ, რაც ცხადი გახდა, რომ ამ გზის ამუშავებით არც სახელმწიფო და არც საქართველოს მოქალაქეები არანაირ სარგებელს არ იღებენ, ხელისუფლების წარმომადგენლებმა დაიწყეს საუბარი ე.წ. სომხურ სასიცოცხლო აუცილებლობაზე. თურმე დარიალის გზის გახსნა სომხეთის სახელმწიფოსთვის სასიცოცხლო დ აუცილებელია. თურმე ამის გარეშე სომხები სულს ღაფავენ. ამ არგუმენტს საქართველოს ეროვნული უსაფრთხოების საპირწონედ დებენ.“
სათემო კავშირ „სტეფანწმინდის“ წარმომადგენლებმა ლარსის გამშვები პუნქტის, იმავე დარიალის გზის, გახსნის საკითხი ეკონომიკური კუთხითაც გააანალიზეს. ორგანიზაციის წარმომადგენელი, ეკონომისტი შოთა ბუჩუკური განმარტავს, რომ თავად სომეხი ჟურნალისტებიც კი აღნიშნავენ, რომ ლარსის პუნქტის გახსნას სომხეთისთვის დიდი ეკონომიკური მნიშვნელობა არ აქვს.
„უმთვრესი სომხური საექსპორტო პროდუქცია არის კონიაკი. ექსპორტირებული პროდუქციის 70%–ს შეადგენს. კონიაკის გატარება ლარსის გამშვები პუნქტით არც 2006 წლამდე შეიძლებოდა და არც ახლა შეიძლება. ამიტომ ექსპორტირებულ პროდუქციაში დარჩენილ 30%–ში ჭარბობს ატამი და გარგარი, რომელიც არის სეზონური პროდუქტი და წლის განმავლობაში მხოლოდ ორი თვე შეიძლება მისი გატანა. მხოლოდ ამის გამო 9 თვით ლარსის საზღვრის გახსნა სრულიად გაუგებარია. გზის სირთულიდან და ჩრდილოეთ კავკასიაში არსებული რთული კრიმინოგენული ვითარების გამო, ტვირთის გადამზიდავებს ესაჭიროებათ გამცილებელი, საბოლოოდ, ხარჯებს თუ დავითვლით, მივალთ დასკვნამდე, რომ, საშუალოდ, სომხეთიდან მოსკოვამდე კონიაკის ტრანსპორტირება ფოთისა და ბათუმის გზით ჯდება 6500 დოლარამდე. ხოლო გარგარისა და ატმის ტრანსპორტირება 8 500 დოლარი. ანუ განსხვავება ამ შემთხვევაში ფოთისა და ბათუმის პორტებსა და ლარსის გამშვებ პუნქტს შორის თითქმის არ არსებობს. ამიტომ კიდევ უფრო გაუგებარია საქართველოსა და სომხეთის ხელისუფლებების განცახდებები, რომ ამ გზით სომხეთის ეკონომიკას გარკვეული შეღავათები აქვს.
მას შემდეგ, რაც გაიხსნა ლარსის გამშვები პუნქტი, ანუ 1 მარტიდან, რუსეთს აქვს შესაძლებლობა, მოამარაგოს სურსათით საკუთარი სამხედრო ბაზა სომხეთში – საუბარია გიუმრის ბაზაზე. აქედან გამომდინარე, თუკი რუსეთი არის ოკუპანტი და ჩვენი მტერი, რატომ ვაძლევთ იმის საშუალებას, რომ საკუთარი ბაზა მოამარაგოს სომხეთში და ალყაში მოაქციოს სრულიად საქართველო?“
სათემო კავშირ „სტეფანწმინდის“ წარმომადგენლები აცხადებენ, რომ ასევე ცრუ აღმოჩნდა ხელისუფლების პირობა, თითქოს ლარსის გამშვები პუნქტი მხოლოდ სატრანზიტო ტვირთებისთვის გაიხსნებოდა, დღეს პუნქტი მუშაობს ჩვეულებრივ რეჟიმში, არსებობს სავიზო მიმოსვლა და ნებისმიერ მოქალაქეს შეუძლია მისი გადალახვა, თუ ექნება ვიზა ან მოწვევა.
წყარო: www.7days.ge