როდის და როგორ დააფინანსებს კვარაცხელიას პარტიას ებრალიძე
მოქალაქეთა პოლიტიკური გაერთიანება „ნეიტრალური საქართველო“ 2007 წელს დაფუძნდა, თუმცა პარტიას დღემდე დიდი პოლიტიკური აქტივობები არ გამოუმჟღავნებია. ჩრდილიდან გამოსვლასა და პოლიტიკური მზის ქვეშ ადგილის დაკავებაზე ვალერი კვარაცხელიას პარტიამ ხმამაღალი პრეტენზია ახლახან განაცხადა. „რუსეთთან მტრობას რუსეთთან მეგობრობა სჯობს!“_ ამ პრინციპით „ნეიტრალური საქრთველო“ ნატოში საქართველოს გაწევრიანების იდეას უპირისპირდება და რუსეთთან კეთილმეზობლური ურთიერთობის დამყარებას ცდილობს.რატომ არის საქართველოს ხელისუფლება კვარაცხელიაზე მეტად პრორუსული; როდის და რა ფორმით დააფინანსებს „ნეიტრალურ საქართველოს“ ალექსანდრე ებრალიძე; იყო თუ არა გამართლებული საქართველოში შევარდნაძის ჩამოყვანა და თბილისის აეროპორტიდან ვიაჩესლავ კოვალენკოს ვარდებით გაცილება? გაზეთი „ახალი ალიანსი“ ამ და სხვა აქტუალურ კითხვებზე ვალერი კვარაცხელიას ესაუბრა.
მოქალაქეთა პოლიტიკური გაერთიანება „ნეიტრალური საქართველო“ 2007 წელს დაფუძნდა, თუმცა პარტიას დღემდე დიდი პოლიტიკური აქტივობები არ გამოუმჟღავნებია. ჩრდილიდან გამოსვლასა და პოლიტიკური მზის ქვეშ ადგილის დაკავებაზე ვალერი კვარაცხელიას პარტიამ ხმამაღალი პრეტენზია ახლახან განაცხადა. „რუსეთთან მტრობას რუსეთთან მეგობრობა სჯობს!“_ ამ პრინციპით „ნეიტრალური საქრთველო“ ნატოში საქართველოს გაწევრიანების იდეას უპირისპირდება და რუსეთთან კეთილმეზობლური ურთიერთობის დამყარებას ცდილობს.რატომ არის საქართველოს ხელისუფლება კვარაცხელიაზე მეტად პრორუსული; როდის და რა ფორმით დააფინანსებს „ნეიტრალურ საქართველოს“ ალექსანდრე ებრალიძე; იყო თუ არა გამართლებული საქართველოში შევარდნაძის ჩამოყვანა და თბილისის აეროპორტიდან ვიაჩესლავ კოვალენკოს ვარდებით გაცილება? გაზეთი „ახალი ალიანსი“ ამ და სხვა აქტუალურ კითხვებზე ვალერი კვარაცხელიას ესაუბრა.
_ „ნეიტრალური საქართველო“, _ ასე ჰქვია თქვენს პარტიას, რომლის ხელახალი პრეზენტაცია ახლახან მოეწყო. რატომ მიგაჩნიათ, რომ საქართველოსთვის ნეიტრალიტეტი ოპტიმალური ვარიანტია?
_ არანეიტრალიტეტმა, ანუ რომელიღაცა სამხედრო ბლოკში გაწევრიანებისაკენ სწრაფვამ მიგვიყვანა იქამდე, სადამდეც ვართ _ ეს არის ტერიტორიულად დანაწევრებული, ეკონომიკურად გაპარტახებული, სულიერად, მორალურად დაცემული საქართველო. თუ ამ გზით ვივლით ნგრევის პროცესი გაგრძელდება და, თუ დღეს საქართველო დაშლილია სამ ნაწილად, მალე 6 ნაწილად დაშლილს ვიხილავთ. ქვეყანამ უნდა გადადგას ის აუცილებელი გონივრული ნაბიჯი, რომელიც ამ მდგომარეობიდან გამოგვიყვანს. რუსეთთან ურთიერთობების მოწესრიგება რომ აუცილებელია, ამას ყველა ამბობს _ ხელისუფლებაც, ე.წ. ოპოზიციაც, საზოგადოების დიდი ნაწილიც, მაგრამ, არავინ ამბობს რა უნდა გაკეთდეს ამისთვის. ინტერესები ისეთნაირად უნდა შეჯერდეს, რომ რუსეთიც კმაყოფილი იყოს და საქართველოც. პოლიტიკა კონფრონტაციის ხელოვნება კი არ არის _ კომპრომისებისა და ინტერესთა ჰარმონიზების ხელოვნებაა. რუსეთთან ურთიერთობის მოსაგვარებლად უარი უნდა ვთქვათ ნებისმიერ სამხედრო ბლოკში, განსაკუთრებით კი ნატოში გაწევრიანებაზე. ჩვენ არასდროს ვყოფილვართ მილიტარისტული ქვეყანა. ჩვენ სულ სხვა ვართ _ მაღალი სულიერების ხალხი, ერი, რომელმაც თავის დროზე `ვეფხისტყაოსანი~ და `გალობანი სინანულისანი~ შექმნა, ერი, რომელმაც `ვეფხისა და მოყმის ბალადა~ შექმნა, ერი, რომელსაც აქვს ტრადიციისა და ზნე-ჩვეულებათა უნიკალური სისტემა. ჩვენ კულტურის განვითარების მიმართულებით უნდა ვიაროთ ჩვენი საქმე არ არის ერაყსა და ავღანეთში ომი. თუ საზოგადოება მხარს დაგვიჭერს და ხელისუფლებაში იმ რაოდენობით მოვალთ, რომ საკითხების გადაწყვეტა შეგვეძლება, გამოვაცხადებთ, რომ უნდა ვიყოთ ნეიტრალური ქვეყანა _ მსოფლიო თანამეგობრობასა და საერთაშორისო ორგანიზაციებს ვთხოვთ, რომ აღიარონ ჩვენი ნეიტრალიტეტი.
_ ნეიტრალიტეტი ჰქონდა საქართველოს გამოცხადებული 1918 წელს, მაგრამ `ნეიტრალურმა საქართველომ~ მაშინ 3 წელზე ნაკლებ ხანს იარსება. რატომ გგონიათ, რომ ახლა გაამართლებს ეს პოლიტიკა?
_ შეკითხვა სავსებით ლოგიკურია _ ნეიტრალიტეტის ერთგვარი გამოცდილება საქართველოს მართლაც აქვს, მაგრამ, ვინც საქართველოს ისტორიის ეს მონაკვეთი კარგად იცის, ისიც იცის, რომ ჩვენ, არ გვივლია ნეიტრალიტეტის გზით. საქართველო, პრაქტიკულად, გაყიდული იყო ამერიკელზე, გერმანელზე, იტალიელზე, ინგლისელზე... იმ ისტორიულ კონტექსტში ნეიტრალიტეტი, რა თქმა უნდა, არ გამოვიდოდა. ნეიტრალიტეტის გამოცხადება პირველ რიგში საკუთარი სუვერენობის მაღალი ხარისხის დეკლარირებას ნიშნავს. როგორც კი გაწევრიანდები რომელიმე სამხედრო ალიანსში სუვერენობა, დამოუკიდებლობა და მსგავსი რამ, მხოლოდ ქიმერად იქცევა _ ემორჩილები იმ წესებსა და ინსტრუქციებს, რომელიც კონკრეტულ ბლოკსა და ალიანსს გააჩნია.
_ ნატოში გაწევრიანება აღმოსავლეთ ევროპისა და ბალტიისპირეთის რესპუბლიკებისთვის თუ არ აღმოჩნდა განვითარების შემაფერხებელი ფაქტორი, რატომ არის საფრთხისშემცველი საქართველოსთვის?
_ საქმე ის არის, რომ რეალობა შეიცვალა. 2000 წელს დიდ პოლიტიკაში თვისობრივი ხასიათის ცვლილება მოხდა. მანამდე რუსეთის ხელისუფალნი (გორბაჩოვი, ელცინი) ამერიკიდან იმართებოდნენ, მაგრამ 2000 წელს რუსეთის ხელისუფლებაში პუტინის სახით პატრიოტი კაცი მოვიდა, რომელიც არ დაადგა რუსეთის ნგრევისა და ამერიკის დიქტატის ქვეშ მოქცევის გზას. დღეს, ობამა მედვედევს ან პუტინს ყურს ვერ აუწევს. თუმცა ჩვენი მედია ჯერ კიდევ ამ ნოტაზე საუბრობს, როდესაც აცხადებს: ჩამოვიდა ჰილარი კლინტონი და ლავროვს მოუწევს ბევრ შეკითხვაზე პასუხის გაცემაო. ლავროვი შეკითხვაზე პასუხს გასცემს, მაგრამ, მასაც ექნება შეკითხვა, რომელზეც კლინტონი უპასუხებს. დღეს, სხვა გეოპოლიტიკური კონტექსტი ჩამოყალიბდა. დედამიწაზე ერთპიროვნული ჰეგემონობისაკენ ამერიკის სწრაფვა დასრულდა. ამის ნათელი გამოხატულებაა პოლონეთსა და ჩეხეთში რაკეტსაწინააღმდეგო დანადგარების განლაგების საკითხში ამერიკელების უკან დახევა. ეს იყო გონივრული უკან დახევა და არა პოზიციების დათმობა რაღაც შიშის გამო. როდესაც დიდ პოლიტიკაში ასეთი ცვლილებები ხდება, ჩვენ, მას, რაღაცნაირად, ფეხი უნდა ავუწყოთ. პოლიტიკაში ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს დროს, ისტორიულ და პოლიტიკურ კონტექსტს. დღეს არის დრო, როდესაც საქართველომ ერთხელ და სამუდამოდ უნდა აირჩიოს ნეიტრალიტეტის გზა.
_ ნატოსა და რუსეთთან ურთიერთობის საკითხებზე თქვენი ამგვარი პოზიციების გამო, ქართველ საზოგადოებაში პრორუსულ ძალად მიგიჩნევენ. არ გიფიქრიათ იმაზე, რომ ეს მიმართულება მხარდამჭერების ნაცვლად მეტ მოწინააღმდეგეებს გაგიჩენთ?
_ რუსეთთან მტრობას რუსეთთან მეგობრობა სჯობს! თუ ეს პრორუსულობაა, კი, ბატონო, ხელს ვაწერ ამაზე. შევარდნაძისა და სააკაშვილის პოლიტიკას არ უწოდებენ პრორუსულს, მაგრამ, სინამდვილეში, სწორედ, მათი ხელმძღვანელობის დროს მივიღეთ ქვეყანაში პრორუსული ვითარება, როდესაც ჩვენი ტერიტორიები რუსეთმა წაიღო. მართალია, ისინი დამოუკიდებელ სახელმწიფოებად არიან გამოცხადებულები, მაგრამ იქ რუსული სამხედრო ბაზების გამალებული მშენებლობა მიმდინარეობს, ისინი რუსეთის სატელიტი პატარ-პატარა სახელმწიფოები არიან. და, რა გამოდის? _ პოლიტიკა, რომელმაც რუსეთს აჩუქა ქართული ტერიტორიები არ არის პრორუსული და მე, ვინც ვამბობ, რომ ეს ტერიტორიები როგორმე უნდა დავიბრუნოთ, პრორუსული ვარ. სიტყვით პრორუსულობა უფრო მავნეა, თუ საქმით პრორუსულობა?
_ საკამოდ აქტუალურია რუსეთში მოღვაწე ბიზნესმენთან, ალექსანდრე ებრალიძესთან, თქვენი შესაძლო პარტნიორობის თემა. ნამდვილად აწარმოებთ თუ არა მასთან მოლაპარაკებებს და განიხილება, თუ არა ებრალიძის მიერ თქვენი პარტიის დაფინანსების საკითხი?
_ ებრალიძეს მას შემდეგ შევხვდი, რაც მან სოჭში ცნობილი განცხადება გააკეთა პრეზიდენტობის კანდიდატობასთან დაკავშირებით, მანამდე მისი არსებობის შესახებ არაფერი ვიცოდი. ჩვენი პარტია გაცილებით ადრე, 2007 წლის დეკემბერში დაარსდა. ებრალიძესთან შეხვედრის შემდეგ დავრწმუნდი, რომ მისი სახით პეტერბურგში, რუსეთში არსებობს ქართული მენტალობის, ცნობიერების, ჯიშის, სისხლისა და სულის კაცი, რომელიც მზად არის ყველაფერი გააკეთოს საქართველოს ჭაობიდან ამოსაყვანად. ებრალიძის პოლიტიკური შეხედულებები ჩვენი პოლიტიკური შეხედულებების იდენტურია. რუსეთთან ურთიერთობის აღდგენა და ნებისმიერ სამხედრო ბლოკში გაწევრიანებაზე უარის თქმა მისთვისაც ფუნდამენტური ღირებულებებია. ერთი და ორი შეხვედრით არ წყდება დაფინანსების საკითხი. ებრალიძეს, დღეს, პოლიტიკაში მოღვაწე ბევრი ადამიანისგან განსხვავებით, ფული სხვაგან არ აქვს საძებნი. მას ლეგალური ფული და საკმაოდ დიდი კაპიტალი აქვს. მართალია, საქართველოს კანონმდებლობით სხვა ქვეყნიდან პოლიტიკური ორგანიზაციების დაფინანსება იზღუდება, მაგრამ, არც ეგ არის პრობლემა. ებრალიძეს შეიძლება საქართველოშიც აქვს ფული. თუმცა მე, არ ვიცი ამის შესახებ. ჩვენ შეხვედრებზე სიტყვა `ფული~ არ გვიხსენებია. ეს არის მხოლოდ მას შემდეგ სალაპარაკო თემა, როდესაც ბოლომდე შევთანხმდებით და ხელშეკრულებას გავაფორმებთ.დარწმუნებული ვარ, რომ ებრალიძე არის უჭკვიანესი კაცი, სხვაგვარად ძნელია იმ მდგომარეობისა და იმ უზარმაზარი კაპიტალის მოპოვება, რაც მას გააჩნია რუსეთში. ჭკვიანი კაცი კი მხოლოდ ერთი კვარაცხელიას იმედზე არ იქნება. მას, სავარაუდოდ, ექნება შეხვედრები სხვა ვიღაცეებთანაც. მაგრამ ის ვიღაცეები ამას არ ახმაურებენ, იმიტომ, რომ ყოველთვის ყველას ეშინია რაღაცის. მე, არ მეშინია, იმიტომ, რომ საშიში და დასამალი არაფერი მაქვს, ჩემი ყველა პოლიტიკური ნაბიჯი გამჟღავნებულია.
_ იგორ გიორგაძის პარტიასთან, ან პირადად გიორგაძესთან თუ გაქვთ დღეს რაიმე კავშირი? როგორც ვიცი, მას თქვენ 1998 წელს ჟურნალისტის სტატუსით შეხვდით, იმ დროს, გიორგაძე უკვე ძებნაში იყო და ამ ინტერვიუს გამო პროკურატურაშიც კი იყავით დაბარებული.
_ მართალი გითხრათ, ისიც კი არ ვიცი, დღეს მისი პარტია ფუნქციონირებს თუ არა. გაუქმების შესახებ არაფერი გამიგია და ალბათ ქაღალდზე არსებობს. არც აკრძალვის შესახებ გამიგია რამე, თუმცა ვიცი, რომ ნამდვილად უკანონოდ დააპატიმრეს მისი პარტიის წარმომადგენლები, ისინი აშკარად პოლიტიკური პატიმრები არიან. რაც შეეხება თავად გიორგაძეს. კარგია, რომ მოგიძებნიათ ასეთი ინფორმაციები. მაშინ, გიორგაძესთან არ მქონდა პოლიტიკური შეხვედრები, როგორც ჟურნალისტი, რამდენჯერმე შევხვდი სხვადასხვა ადგილას და არა რუსეთში, როგორც მაშინ ითქვა.
_ დსთ-ის ქვეყნების ტერიტორიაზე შეხვდით?
_ ეს არც მაშინ დამიზუსტებია და დღესაც არ ვიტყვი. შევხვდი, ვრცელი ინტერვიუ ჩავწერე და გამოვაქვეყნე კიდეც, არაფერი დამიმალავს. პროკურატურიდან და უშიშროებიდან მიბარებდნენ და მეკითხებოდნენ: სად არის? ვპასუხობდი: ეს ჰკითხეთ თქვენს ჯაშუშებს, მე, ჟურნალისტი ვარ და რატომ მეკითხებით-მეთქი. ჩვენ ვეძებთ და ვერ ვიპოვეთ და შენ როგორ იპოვეო? თქვენ, ცუდად ეძებთ, მე _ კარგად და ვიპოვე კიდეც-მეთქი. ჩემი ურთიერთობა იგორ გიორგაძესთან არასდროს ყოფილა პოლიტიკური. დღეს, არც ის ვიცი იგორ გიორგაძე სად არის, არც ის, მისი პოლიტიკური ორგანიზაცია ფუნქციონირებს თუ არა და არც ის _ ქართულ პოლიტიკაში აპირებს, თუ არა ჩართვას. არანაირი კავშირი არ მაქვს.
_ ინტერნეტფორუმებსა და სხვადასხვა გამოცემებში ვნახე ინფორმაციები, რომლებშიც თქვენ მიმართ საზოგადოების განწყობა და დამოკიდებულება ჩანს. თქვენ გადანაშაულებენ იმაში, რომ:იყავით 1991-92 წლების გადატრიალების ერთ-ერთი იდეოლოგი;საქართველოში შევარდნაძის ჩამოყვანის ერთ-ერთი ინიციატორი;აგვისტოს ომის შემდეგ ყვავილებით, ბორჯომითა და ხვევნა-კოცნით გააცილეთ კოვალენკო აეროპორტში...რას გვეტყოდით ამ `ბრალდებებზე~?
_ კარგია, რომ საზოგადოებას ახსოვს ყველაფერი. ბევრი რამ აქ მართალია, მაგრამ, ის, რომ მე, გადატრიალების იდეოლოგი ვიყავი აბსოლუტური სიცრუეა. ყოველთვის ვიყავი პოლიტიკაში სისხლიანი დაპირისპირებისა და იარაღის შემოტანის წინააღმდეგი. სხვათაშორის, საქართველოს აწ განსვენებულ პრეზიდენტს ზვიად გამსახურდიას ვაფრთხილებდი, რომ პიროვნებებთან, ინტელიგენციასთან აშკარა დაპირისპირება და კონფრონტაციული რეჟიმი რთულ პროცესებამდე მიგვიყვანდა. არ დამიჯერა. ნუ, მე, მხოლოდ ჟურნალისტი ვიყავი და ის, პრეზიდენტი იყო. ჩემი განსხვავებული შეხედულებები პირდაპირ დაპირისპირებად აღიქვა და დამაპატიმრეს კიდეც, მაგრამ ბრალი ვერ წამიყენეს. პოპულარული ჟურნალისტი ვიყავი და ეს დაპატიმრება მთელ მსოფლიოში გახმაურდა. გამომიშვეს, მაგრამ მერე ისევ დამაპატიმრეს, მეორედ რომ გამომიშვეს საჭიროდ მივიჩნიე გავცლოდი საქართველოს, დავბრუნდი მხოლოდ მას შემდეგ, რაც საქართველოში პროცესები დასრულდა იმით, რითაც დასრულდა. ასე, რომ, პირველი პრეზიდენტთან პირადი წყენის მორალური უფლება მაქვს, მაგრამ ამის მიუხედავად ჩემ მიერ დაწერილ წიგნებში ნათლად ავსახე გამსახურდიას ყველა დამსახურება. მის ხსოვნას უდიდეს პატივს ვცემ. გამსახურდია იყო ტრაგიკული პიროვნება, რომელიც სამშობლოს სიყვარულს შეეწირა. რაც შეეხება საქართველოში შევარდნაძის ჩამოყვანას _ ეს მართალია. ძალიან დიდი წვლილი მიმიძღვის შევარდნაძის ჩამოყვანაში. მიმაჩნდა, რომ საქართველოში შექმნილი იყო უმძიმესი ვითარება _ გამსახურდია წასული იყო, ხელისუფლებაში იყო თოფიანი ხალხი, რომლებიც მხოლოდ და მხოლოდ იარაღის ენაზე საუბრობდნენ. საქართველოში არ არსებობდა ადამიანი, რომელიც სიტუაციის განმუხტვას შეძლებდა. იყო ერთადერთი კაცი, უზარმაზარი ბიოგრაფიის მქონე, საბჭოთა კავშირის საგარეო საქმეთა მინისტრი, მთელ მსოფლიოში აღიარებული. როგორც ჟურნალისტმა და როგორც პოლიტიკოსმაც ყველაფერი გავაკეთე იმისათვის, რომ შევარდნაძე საქართველოში დაბრუნებულიყო. მან მართლაც მოახერხა თოფიანი კაცის სინდრომის განეიტრალება და ძალაუფლების ხელში აღება. ამის შემდეგ ბევრი შეცდომა დაუშვა. სწორედ, შევარდნაძის დროს დაიწყო ანტირუსული ისტერიები და ნატოსკენ სწრაფვა. მაგრამ, შევარდნაძემ რომ არ გაამართლა, ყველაზე ადრე და ყველაზე მკაცრად მე დავუპირისპირდი.აეროპორტში კოვალენკოს გაცილება კი ისეთი `ბრალდებაა~, რომ ძნელია თავი `იმართლოს~ კაცმა. ვიაჩესლავ ევგენიევიჩ კოვალენკო არის უბრწყინვალესი დიპლომატი, ინტელიგენტი, უბრწყინვალესი პიროვნება და საქართველოზე შეყვარებული ადამიანი. გავიცანი მას შემდეგ, რაც ელჩად დაინიშნა და მასთან მჭიდრო და მეგობრული ურთიერთობა მქონდა. ის, რაც აგვისტოში მოხდა, რა თქმა უნდა, ტრაგედიაა. მაგრამ, კოვალენკო რა შუაშია, მას კი არ დაუწყია ომი. ძალიან ცუდი ფაქტი მოხდა, როდესაც საქართველოსა და რუსეთს შორის გაწყდა დიპლომატიური ურთიერთობა და კოვალენკო იძულებული გახდა დაეტოვებინა საქართველო. ჩემი პირადი მეგობარია, ოჯახებით ვიცნობთ ერთმანეთს, მიდის და მე, ქართველმა კაცმა, ჩემი მეგობარი არ გავაცილო იმიტომ, რომ ის, რუსეთის ელჩი იყო საქართველოში? რა თქმა უნდა, გავაცილე კოცნით, ამბორით, სიყვარულით. ახლაც მაქვს ურთიერთობა. ცუდი ის იქნებოდა, კონიუნქტურული მოსაზრებით ქართული ადათისთვის წიხლი მეკრა და საქართველოდან მიმავალი მეგობარი არ გამეცილებინა.
_ ერთ-ერთ ვიდეოჩანაწერში თქვენ ამბობთ, რუსეთმა კი არ დაგვიპყრო, ორჯერ გადაგვარჩინაო და ასახელებთ 1801 და 1921 _ საქართველოს რუსეთთან მიერთებისა და გასაბჭოების წლებს. ახლაც ასე ფიქრობთ? 2008 წლის აგვისტოში რუსული ჯარების საქართველოში შემოსვლაც ამ კონტექსტში მიგაჩნიათ გამართლებულად?
_ ეს, 3 თვის წინ ვთქვი და, რა თქმა უნდა, ისევ ასე ვფიქრობ. სამ თვეში ხომ არ შევიცვლიდი აზრს? ეს მსოფლმხედველობა ძალიან რთული სათქმელი და ასახსნელია ჩვენი საზოგადოებისთვის. უკანასკნელი 2 ათწლეულის განმავლობაში ქართველ ხალხს თავებს იმ აზრებით უტენიან, რომ რუსეთი არის ჩვენი ისტორიული მტერი. არ არის ეს ასე. რუსეთთან ურთიერთობაში ყოფილა ბევრი უსიამოვნო მომენტი, შეცდომა, გაუგებრობა, მაგრამ ესა თუ ის ისტორიული მოვლენა და ფაქტი იწონება დიდი სასწორით, დიდი საზომებით. მთავარია, საბოლოო ჯამში რომელი სჭარბობდა. გეორგიევსკის ხელშეკრულების შედეგად საქართველო ფიზიკურად გადარჩა. ეს, ერეკლემ გადაწყვიტა და ერეკლესნაირი მეფე საქართველოს ისტორიას ბევრი არ ჰყავს. ერეკლეს გადაწყვეტილების ასე ვაგლახად ხელის წამოკვრა ვიღაცა ავყია ისტორიკოსებისა და ჟურნალისტების მიერ არ არის მართებული. ყველამ შეიძლება დაუშვას შეცდომა, მაგრამ, როგორ მოხდა, რომ ასი წლის შემდეგ ერის უგვირგვინო მეფემ, ილია ჭავჭავაძემ, თქვა, რომ ერეკლეს ეს ნაბიჯი იყო ყველაზე გამართლებული ნაბიჯი, რომლის შედეგადაც საქართველომ მოისვენა, გაქრა გადაგვარების, სარწმუნოების, სახელმწიფოებრიობის დაკარგვის შიში. და, ახლა, როგორ, ილია ჭავჭავაძეს არ დავუჯეროთ?
_ თუმცა, ბატონო ვალერი, ილია ჭავჭავაძე `მგზავრის წერილების~ პერსონაჟს ლელთ ღუნიას იმასაც ათქმევინებს, ძნელია, როდესაც ჩვენი თავი ჩვენვე არ გვეკუთვნისო...
_ ჯერ ერთი, ლელთ ღუნია პერსონაჟია და უნდა გავითვალისწინოთ, რომ პერსონაჟი ყოველთვის არ მეტყველებს მწერლის მსოფლმხედველობით, მაგრამ, ამ შემთხვევაში ილიასთვის, ისევე, როგორც ნებისმიერი ქართველისთვის დამოუკიდებლობა და `შენი თავის შენადვე ყუდნება~, არის ერის ცხოვრების უმაღლესი იდეალი. თავისუფლებაზე მაღლა მხოლოდ ერთი რამე დგას _ ერის ფიზიკური არსებობა. დამუკიდებლობადაკარგულმა ერმა შეიძლება ოდესმე მოიპოვოს დამოუკიდებლობა, მაგრამ დაღუპული ერი ვეღარაფერს მოიპოვებს. 1918 და 1991 წელს საქართველოს მიერ დამოუკიდებლობის მოპოვება რუსეთის დამსახურებაცაა, ამის დაუნახავობა არ შეიძლება.ისტორიული პროცესები არის წარსული. წარსულის აწმყოში მექანიკური გადმოტანა უმართებულოა. გერმანიასა და რუსეთს შორის დღეს არის საუკეთესო, პარტნიორული დამოკიდებულება, სულ რაღაც ნახევარი საუკუნის წინ ეს სახელმწიფოები ერთმანეთის დიდი მტრები იყვნენ. მომავალი ურთიერთობებისთვის სახელმძღვანელოდ ასეთ ისტორიას არავინ იღებს, აქცენტი მომავლის პერსპექტივებზე უნდა გაკეთდეს.თურქებს რომ ვუძახოთ, ჩვენი ისტორიული მტრები ხართო და მათთან თოფსა და ხიშტზე აგებული ურთიერთობა გვქონდეს, ხომ ვიქნებით გიჟები? ეს ისტორიაა, რომელიც უნდა გადაიფურცლოს. გეთანხმებით, რომ რუსეთთან წყენა და ტკენა იყო, მაგრამ, დავანგრიეთ საქართველო და ვერაფერი დავაკელით რუსეთს. ამერიკის სახელმწიფო დეპარტამენტის მიერ ეუთოს ან სტრასბურგის ტრიბუნიდან რაღაც წყალწყალა განცხადების გაკეთება არაფერს ნიშნავს. რეალურად, რუსეთი თავს მშვენივრად გრძნობს _ საქართველო არის დაშლილი და დანგრეული.
_ არანეიტრალიტეტმა, ანუ რომელიღაცა სამხედრო ბლოკში გაწევრიანებისაკენ სწრაფვამ მიგვიყვანა იქამდე, სადამდეც ვართ _ ეს არის ტერიტორიულად დანაწევრებული, ეკონომიკურად გაპარტახებული, სულიერად, მორალურად დაცემული საქართველო. თუ ამ გზით ვივლით ნგრევის პროცესი გაგრძელდება და, თუ დღეს საქართველო დაშლილია სამ ნაწილად, მალე 6 ნაწილად დაშლილს ვიხილავთ. ქვეყანამ უნდა გადადგას ის აუცილებელი გონივრული ნაბიჯი, რომელიც ამ მდგომარეობიდან გამოგვიყვანს. რუსეთთან ურთიერთობების მოწესრიგება რომ აუცილებელია, ამას ყველა ამბობს _ ხელისუფლებაც, ე.წ. ოპოზიციაც, საზოგადოების დიდი ნაწილიც, მაგრამ, არავინ ამბობს რა უნდა გაკეთდეს ამისთვის. ინტერესები ისეთნაირად უნდა შეჯერდეს, რომ რუსეთიც კმაყოფილი იყოს და საქართველოც. პოლიტიკა კონფრონტაციის ხელოვნება კი არ არის _ კომპრომისებისა და ინტერესთა ჰარმონიზების ხელოვნებაა. რუსეთთან ურთიერთობის მოსაგვარებლად უარი უნდა ვთქვათ ნებისმიერ სამხედრო ბლოკში, განსაკუთრებით კი ნატოში გაწევრიანებაზე. ჩვენ არასდროს ვყოფილვართ მილიტარისტული ქვეყანა. ჩვენ სულ სხვა ვართ _ მაღალი სულიერების ხალხი, ერი, რომელმაც თავის დროზე `ვეფხისტყაოსანი~ და `გალობანი სინანულისანი~ შექმნა, ერი, რომელმაც `ვეფხისა და მოყმის ბალადა~ შექმნა, ერი, რომელსაც აქვს ტრადიციისა და ზნე-ჩვეულებათა უნიკალური სისტემა. ჩვენ კულტურის განვითარების მიმართულებით უნდა ვიაროთ ჩვენი საქმე არ არის ერაყსა და ავღანეთში ომი. თუ საზოგადოება მხარს დაგვიჭერს და ხელისუფლებაში იმ რაოდენობით მოვალთ, რომ საკითხების გადაწყვეტა შეგვეძლება, გამოვაცხადებთ, რომ უნდა ვიყოთ ნეიტრალური ქვეყანა _ მსოფლიო თანამეგობრობასა და საერთაშორისო ორგანიზაციებს ვთხოვთ, რომ აღიარონ ჩვენი ნეიტრალიტეტი.
_ ნეიტრალიტეტი ჰქონდა საქართველოს გამოცხადებული 1918 წელს, მაგრამ `ნეიტრალურმა საქართველომ~ მაშინ 3 წელზე ნაკლებ ხანს იარსება. რატომ გგონიათ, რომ ახლა გაამართლებს ეს პოლიტიკა?
_ შეკითხვა სავსებით ლოგიკურია _ ნეიტრალიტეტის ერთგვარი გამოცდილება საქართველოს მართლაც აქვს, მაგრამ, ვინც საქართველოს ისტორიის ეს მონაკვეთი კარგად იცის, ისიც იცის, რომ ჩვენ, არ გვივლია ნეიტრალიტეტის გზით. საქართველო, პრაქტიკულად, გაყიდული იყო ამერიკელზე, გერმანელზე, იტალიელზე, ინგლისელზე... იმ ისტორიულ კონტექსტში ნეიტრალიტეტი, რა თქმა უნდა, არ გამოვიდოდა. ნეიტრალიტეტის გამოცხადება პირველ რიგში საკუთარი სუვერენობის მაღალი ხარისხის დეკლარირებას ნიშნავს. როგორც კი გაწევრიანდები რომელიმე სამხედრო ალიანსში სუვერენობა, დამოუკიდებლობა და მსგავსი რამ, მხოლოდ ქიმერად იქცევა _ ემორჩილები იმ წესებსა და ინსტრუქციებს, რომელიც კონკრეტულ ბლოკსა და ალიანსს გააჩნია.
_ ნატოში გაწევრიანება აღმოსავლეთ ევროპისა და ბალტიისპირეთის რესპუბლიკებისთვის თუ არ აღმოჩნდა განვითარების შემაფერხებელი ფაქტორი, რატომ არის საფრთხისშემცველი საქართველოსთვის?
_ საქმე ის არის, რომ რეალობა შეიცვალა. 2000 წელს დიდ პოლიტიკაში თვისობრივი ხასიათის ცვლილება მოხდა. მანამდე რუსეთის ხელისუფალნი (გორბაჩოვი, ელცინი) ამერიკიდან იმართებოდნენ, მაგრამ 2000 წელს რუსეთის ხელისუფლებაში პუტინის სახით პატრიოტი კაცი მოვიდა, რომელიც არ დაადგა რუსეთის ნგრევისა და ამერიკის დიქტატის ქვეშ მოქცევის გზას. დღეს, ობამა მედვედევს ან პუტინს ყურს ვერ აუწევს. თუმცა ჩვენი მედია ჯერ კიდევ ამ ნოტაზე საუბრობს, როდესაც აცხადებს: ჩამოვიდა ჰილარი კლინტონი და ლავროვს მოუწევს ბევრ შეკითხვაზე პასუხის გაცემაო. ლავროვი შეკითხვაზე პასუხს გასცემს, მაგრამ, მასაც ექნება შეკითხვა, რომელზეც კლინტონი უპასუხებს. დღეს, სხვა გეოპოლიტიკური კონტექსტი ჩამოყალიბდა. დედამიწაზე ერთპიროვნული ჰეგემონობისაკენ ამერიკის სწრაფვა დასრულდა. ამის ნათელი გამოხატულებაა პოლონეთსა და ჩეხეთში რაკეტსაწინააღმდეგო დანადგარების განლაგების საკითხში ამერიკელების უკან დახევა. ეს იყო გონივრული უკან დახევა და არა პოზიციების დათმობა რაღაც შიშის გამო. როდესაც დიდ პოლიტიკაში ასეთი ცვლილებები ხდება, ჩვენ, მას, რაღაცნაირად, ფეხი უნდა ავუწყოთ. პოლიტიკაში ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს დროს, ისტორიულ და პოლიტიკურ კონტექსტს. დღეს არის დრო, როდესაც საქართველომ ერთხელ და სამუდამოდ უნდა აირჩიოს ნეიტრალიტეტის გზა.
_ ნატოსა და რუსეთთან ურთიერთობის საკითხებზე თქვენი ამგვარი პოზიციების გამო, ქართველ საზოგადოებაში პრორუსულ ძალად მიგიჩნევენ. არ გიფიქრიათ იმაზე, რომ ეს მიმართულება მხარდამჭერების ნაცვლად მეტ მოწინააღმდეგეებს გაგიჩენთ?
_ რუსეთთან მტრობას რუსეთთან მეგობრობა სჯობს! თუ ეს პრორუსულობაა, კი, ბატონო, ხელს ვაწერ ამაზე. შევარდნაძისა და სააკაშვილის პოლიტიკას არ უწოდებენ პრორუსულს, მაგრამ, სინამდვილეში, სწორედ, მათი ხელმძღვანელობის დროს მივიღეთ ქვეყანაში პრორუსული ვითარება, როდესაც ჩვენი ტერიტორიები რუსეთმა წაიღო. მართალია, ისინი დამოუკიდებელ სახელმწიფოებად არიან გამოცხადებულები, მაგრამ იქ რუსული სამხედრო ბაზების გამალებული მშენებლობა მიმდინარეობს, ისინი რუსეთის სატელიტი პატარ-პატარა სახელმწიფოები არიან. და, რა გამოდის? _ პოლიტიკა, რომელმაც რუსეთს აჩუქა ქართული ტერიტორიები არ არის პრორუსული და მე, ვინც ვამბობ, რომ ეს ტერიტორიები როგორმე უნდა დავიბრუნოთ, პრორუსული ვარ. სიტყვით პრორუსულობა უფრო მავნეა, თუ საქმით პრორუსულობა?
_ საკამოდ აქტუალურია რუსეთში მოღვაწე ბიზნესმენთან, ალექსანდრე ებრალიძესთან, თქვენი შესაძლო პარტნიორობის თემა. ნამდვილად აწარმოებთ თუ არა მასთან მოლაპარაკებებს და განიხილება, თუ არა ებრალიძის მიერ თქვენი პარტიის დაფინანსების საკითხი?
_ ებრალიძეს მას შემდეგ შევხვდი, რაც მან სოჭში ცნობილი განცხადება გააკეთა პრეზიდენტობის კანდიდატობასთან დაკავშირებით, მანამდე მისი არსებობის შესახებ არაფერი ვიცოდი. ჩვენი პარტია გაცილებით ადრე, 2007 წლის დეკემბერში დაარსდა. ებრალიძესთან შეხვედრის შემდეგ დავრწმუნდი, რომ მისი სახით პეტერბურგში, რუსეთში არსებობს ქართული მენტალობის, ცნობიერების, ჯიშის, სისხლისა და სულის კაცი, რომელიც მზად არის ყველაფერი გააკეთოს საქართველოს ჭაობიდან ამოსაყვანად. ებრალიძის პოლიტიკური შეხედულებები ჩვენი პოლიტიკური შეხედულებების იდენტურია. რუსეთთან ურთიერთობის აღდგენა და ნებისმიერ სამხედრო ბლოკში გაწევრიანებაზე უარის თქმა მისთვისაც ფუნდამენტური ღირებულებებია. ერთი და ორი შეხვედრით არ წყდება დაფინანსების საკითხი. ებრალიძეს, დღეს, პოლიტიკაში მოღვაწე ბევრი ადამიანისგან განსხვავებით, ფული სხვაგან არ აქვს საძებნი. მას ლეგალური ფული და საკმაოდ დიდი კაპიტალი აქვს. მართალია, საქართველოს კანონმდებლობით სხვა ქვეყნიდან პოლიტიკური ორგანიზაციების დაფინანსება იზღუდება, მაგრამ, არც ეგ არის პრობლემა. ებრალიძეს შეიძლება საქართველოშიც აქვს ფული. თუმცა მე, არ ვიცი ამის შესახებ. ჩვენ შეხვედრებზე სიტყვა `ფული~ არ გვიხსენებია. ეს არის მხოლოდ მას შემდეგ სალაპარაკო თემა, როდესაც ბოლომდე შევთანხმდებით და ხელშეკრულებას გავაფორმებთ.დარწმუნებული ვარ, რომ ებრალიძე არის უჭკვიანესი კაცი, სხვაგვარად ძნელია იმ მდგომარეობისა და იმ უზარმაზარი კაპიტალის მოპოვება, რაც მას გააჩნია რუსეთში. ჭკვიანი კაცი კი მხოლოდ ერთი კვარაცხელიას იმედზე არ იქნება. მას, სავარაუდოდ, ექნება შეხვედრები სხვა ვიღაცეებთანაც. მაგრამ ის ვიღაცეები ამას არ ახმაურებენ, იმიტომ, რომ ყოველთვის ყველას ეშინია რაღაცის. მე, არ მეშინია, იმიტომ, რომ საშიში და დასამალი არაფერი მაქვს, ჩემი ყველა პოლიტიკური ნაბიჯი გამჟღავნებულია.
_ იგორ გიორგაძის პარტიასთან, ან პირადად გიორგაძესთან თუ გაქვთ დღეს რაიმე კავშირი? როგორც ვიცი, მას თქვენ 1998 წელს ჟურნალისტის სტატუსით შეხვდით, იმ დროს, გიორგაძე უკვე ძებნაში იყო და ამ ინტერვიუს გამო პროკურატურაშიც კი იყავით დაბარებული.
_ მართალი გითხრათ, ისიც კი არ ვიცი, დღეს მისი პარტია ფუნქციონირებს თუ არა. გაუქმების შესახებ არაფერი გამიგია და ალბათ ქაღალდზე არსებობს. არც აკრძალვის შესახებ გამიგია რამე, თუმცა ვიცი, რომ ნამდვილად უკანონოდ დააპატიმრეს მისი პარტიის წარმომადგენლები, ისინი აშკარად პოლიტიკური პატიმრები არიან. რაც შეეხება თავად გიორგაძეს. კარგია, რომ მოგიძებნიათ ასეთი ინფორმაციები. მაშინ, გიორგაძესთან არ მქონდა პოლიტიკური შეხვედრები, როგორც ჟურნალისტი, რამდენჯერმე შევხვდი სხვადასხვა ადგილას და არა რუსეთში, როგორც მაშინ ითქვა.
_ დსთ-ის ქვეყნების ტერიტორიაზე შეხვდით?
_ ეს არც მაშინ დამიზუსტებია და დღესაც არ ვიტყვი. შევხვდი, ვრცელი ინტერვიუ ჩავწერე და გამოვაქვეყნე კიდეც, არაფერი დამიმალავს. პროკურატურიდან და უშიშროებიდან მიბარებდნენ და მეკითხებოდნენ: სად არის? ვპასუხობდი: ეს ჰკითხეთ თქვენს ჯაშუშებს, მე, ჟურნალისტი ვარ და რატომ მეკითხებით-მეთქი. ჩვენ ვეძებთ და ვერ ვიპოვეთ და შენ როგორ იპოვეო? თქვენ, ცუდად ეძებთ, მე _ კარგად და ვიპოვე კიდეც-მეთქი. ჩემი ურთიერთობა იგორ გიორგაძესთან არასდროს ყოფილა პოლიტიკური. დღეს, არც ის ვიცი იგორ გიორგაძე სად არის, არც ის, მისი პოლიტიკური ორგანიზაცია ფუნქციონირებს თუ არა და არც ის _ ქართულ პოლიტიკაში აპირებს, თუ არა ჩართვას. არანაირი კავშირი არ მაქვს.
_ ინტერნეტფორუმებსა და სხვადასხვა გამოცემებში ვნახე ინფორმაციები, რომლებშიც თქვენ მიმართ საზოგადოების განწყობა და დამოკიდებულება ჩანს. თქვენ გადანაშაულებენ იმაში, რომ:იყავით 1991-92 წლების გადატრიალების ერთ-ერთი იდეოლოგი;საქართველოში შევარდნაძის ჩამოყვანის ერთ-ერთი ინიციატორი;აგვისტოს ომის შემდეგ ყვავილებით, ბორჯომითა და ხვევნა-კოცნით გააცილეთ კოვალენკო აეროპორტში...რას გვეტყოდით ამ `ბრალდებებზე~?
_ კარგია, რომ საზოგადოებას ახსოვს ყველაფერი. ბევრი რამ აქ მართალია, მაგრამ, ის, რომ მე, გადატრიალების იდეოლოგი ვიყავი აბსოლუტური სიცრუეა. ყოველთვის ვიყავი პოლიტიკაში სისხლიანი დაპირისპირებისა და იარაღის შემოტანის წინააღმდეგი. სხვათაშორის, საქართველოს აწ განსვენებულ პრეზიდენტს ზვიად გამსახურდიას ვაფრთხილებდი, რომ პიროვნებებთან, ინტელიგენციასთან აშკარა დაპირისპირება და კონფრონტაციული რეჟიმი რთულ პროცესებამდე მიგვიყვანდა. არ დამიჯერა. ნუ, მე, მხოლოდ ჟურნალისტი ვიყავი და ის, პრეზიდენტი იყო. ჩემი განსხვავებული შეხედულებები პირდაპირ დაპირისპირებად აღიქვა და დამაპატიმრეს კიდეც, მაგრამ ბრალი ვერ წამიყენეს. პოპულარული ჟურნალისტი ვიყავი და ეს დაპატიმრება მთელ მსოფლიოში გახმაურდა. გამომიშვეს, მაგრამ მერე ისევ დამაპატიმრეს, მეორედ რომ გამომიშვეს საჭიროდ მივიჩნიე გავცლოდი საქართველოს, დავბრუნდი მხოლოდ მას შემდეგ, რაც საქართველოში პროცესები დასრულდა იმით, რითაც დასრულდა. ასე, რომ, პირველი პრეზიდენტთან პირადი წყენის მორალური უფლება მაქვს, მაგრამ ამის მიუხედავად ჩემ მიერ დაწერილ წიგნებში ნათლად ავსახე გამსახურდიას ყველა დამსახურება. მის ხსოვნას უდიდეს პატივს ვცემ. გამსახურდია იყო ტრაგიკული პიროვნება, რომელიც სამშობლოს სიყვარულს შეეწირა. რაც შეეხება საქართველოში შევარდნაძის ჩამოყვანას _ ეს მართალია. ძალიან დიდი წვლილი მიმიძღვის შევარდნაძის ჩამოყვანაში. მიმაჩნდა, რომ საქართველოში შექმნილი იყო უმძიმესი ვითარება _ გამსახურდია წასული იყო, ხელისუფლებაში იყო თოფიანი ხალხი, რომლებიც მხოლოდ და მხოლოდ იარაღის ენაზე საუბრობდნენ. საქართველოში არ არსებობდა ადამიანი, რომელიც სიტუაციის განმუხტვას შეძლებდა. იყო ერთადერთი კაცი, უზარმაზარი ბიოგრაფიის მქონე, საბჭოთა კავშირის საგარეო საქმეთა მინისტრი, მთელ მსოფლიოში აღიარებული. როგორც ჟურნალისტმა და როგორც პოლიტიკოსმაც ყველაფერი გავაკეთე იმისათვის, რომ შევარდნაძე საქართველოში დაბრუნებულიყო. მან მართლაც მოახერხა თოფიანი კაცის სინდრომის განეიტრალება და ძალაუფლების ხელში აღება. ამის შემდეგ ბევრი შეცდომა დაუშვა. სწორედ, შევარდნაძის დროს დაიწყო ანტირუსული ისტერიები და ნატოსკენ სწრაფვა. მაგრამ, შევარდნაძემ რომ არ გაამართლა, ყველაზე ადრე და ყველაზე მკაცრად მე დავუპირისპირდი.აეროპორტში კოვალენკოს გაცილება კი ისეთი `ბრალდებაა~, რომ ძნელია თავი `იმართლოს~ კაცმა. ვიაჩესლავ ევგენიევიჩ კოვალენკო არის უბრწყინვალესი დიპლომატი, ინტელიგენტი, უბრწყინვალესი პიროვნება და საქართველოზე შეყვარებული ადამიანი. გავიცანი მას შემდეგ, რაც ელჩად დაინიშნა და მასთან მჭიდრო და მეგობრული ურთიერთობა მქონდა. ის, რაც აგვისტოში მოხდა, რა თქმა უნდა, ტრაგედიაა. მაგრამ, კოვალენკო რა შუაშია, მას კი არ დაუწყია ომი. ძალიან ცუდი ფაქტი მოხდა, როდესაც საქართველოსა და რუსეთს შორის გაწყდა დიპლომატიური ურთიერთობა და კოვალენკო იძულებული გახდა დაეტოვებინა საქართველო. ჩემი პირადი მეგობარია, ოჯახებით ვიცნობთ ერთმანეთს, მიდის და მე, ქართველმა კაცმა, ჩემი მეგობარი არ გავაცილო იმიტომ, რომ ის, რუსეთის ელჩი იყო საქართველოში? რა თქმა უნდა, გავაცილე კოცნით, ამბორით, სიყვარულით. ახლაც მაქვს ურთიერთობა. ცუდი ის იქნებოდა, კონიუნქტურული მოსაზრებით ქართული ადათისთვის წიხლი მეკრა და საქართველოდან მიმავალი მეგობარი არ გამეცილებინა.
_ ერთ-ერთ ვიდეოჩანაწერში თქვენ ამბობთ, რუსეთმა კი არ დაგვიპყრო, ორჯერ გადაგვარჩინაო და ასახელებთ 1801 და 1921 _ საქართველოს რუსეთთან მიერთებისა და გასაბჭოების წლებს. ახლაც ასე ფიქრობთ? 2008 წლის აგვისტოში რუსული ჯარების საქართველოში შემოსვლაც ამ კონტექსტში მიგაჩნიათ გამართლებულად?
_ ეს, 3 თვის წინ ვთქვი და, რა თქმა უნდა, ისევ ასე ვფიქრობ. სამ თვეში ხომ არ შევიცვლიდი აზრს? ეს მსოფლმხედველობა ძალიან რთული სათქმელი და ასახსნელია ჩვენი საზოგადოებისთვის. უკანასკნელი 2 ათწლეულის განმავლობაში ქართველ ხალხს თავებს იმ აზრებით უტენიან, რომ რუსეთი არის ჩვენი ისტორიული მტერი. არ არის ეს ასე. რუსეთთან ურთიერთობაში ყოფილა ბევრი უსიამოვნო მომენტი, შეცდომა, გაუგებრობა, მაგრამ ესა თუ ის ისტორიული მოვლენა და ფაქტი იწონება დიდი სასწორით, დიდი საზომებით. მთავარია, საბოლოო ჯამში რომელი სჭარბობდა. გეორგიევსკის ხელშეკრულების შედეგად საქართველო ფიზიკურად გადარჩა. ეს, ერეკლემ გადაწყვიტა და ერეკლესნაირი მეფე საქართველოს ისტორიას ბევრი არ ჰყავს. ერეკლეს გადაწყვეტილების ასე ვაგლახად ხელის წამოკვრა ვიღაცა ავყია ისტორიკოსებისა და ჟურნალისტების მიერ არ არის მართებული. ყველამ შეიძლება დაუშვას შეცდომა, მაგრამ, როგორ მოხდა, რომ ასი წლის შემდეგ ერის უგვირგვინო მეფემ, ილია ჭავჭავაძემ, თქვა, რომ ერეკლეს ეს ნაბიჯი იყო ყველაზე გამართლებული ნაბიჯი, რომლის შედეგადაც საქართველომ მოისვენა, გაქრა გადაგვარების, სარწმუნოების, სახელმწიფოებრიობის დაკარგვის შიში. და, ახლა, როგორ, ილია ჭავჭავაძეს არ დავუჯეროთ?
_ თუმცა, ბატონო ვალერი, ილია ჭავჭავაძე `მგზავრის წერილების~ პერსონაჟს ლელთ ღუნიას იმასაც ათქმევინებს, ძნელია, როდესაც ჩვენი თავი ჩვენვე არ გვეკუთვნისო...
_ ჯერ ერთი, ლელთ ღუნია პერსონაჟია და უნდა გავითვალისწინოთ, რომ პერსონაჟი ყოველთვის არ მეტყველებს მწერლის მსოფლმხედველობით, მაგრამ, ამ შემთხვევაში ილიასთვის, ისევე, როგორც ნებისმიერი ქართველისთვის დამოუკიდებლობა და `შენი თავის შენადვე ყუდნება~, არის ერის ცხოვრების უმაღლესი იდეალი. თავისუფლებაზე მაღლა მხოლოდ ერთი რამე დგას _ ერის ფიზიკური არსებობა. დამუკიდებლობადაკარგულმა ერმა შეიძლება ოდესმე მოიპოვოს დამოუკიდებლობა, მაგრამ დაღუპული ერი ვეღარაფერს მოიპოვებს. 1918 და 1991 წელს საქართველოს მიერ დამოუკიდებლობის მოპოვება რუსეთის დამსახურებაცაა, ამის დაუნახავობა არ შეიძლება.ისტორიული პროცესები არის წარსული. წარსულის აწმყოში მექანიკური გადმოტანა უმართებულოა. გერმანიასა და რუსეთს შორის დღეს არის საუკეთესო, პარტნიორული დამოკიდებულება, სულ რაღაც ნახევარი საუკუნის წინ ეს სახელმწიფოები ერთმანეთის დიდი მტრები იყვნენ. მომავალი ურთიერთობებისთვის სახელმძღვანელოდ ასეთ ისტორიას არავინ იღებს, აქცენტი მომავლის პერსპექტივებზე უნდა გაკეთდეს.თურქებს რომ ვუძახოთ, ჩვენი ისტორიული მტრები ხართო და მათთან თოფსა და ხიშტზე აგებული ურთიერთობა გვქონდეს, ხომ ვიქნებით გიჟები? ეს ისტორიაა, რომელიც უნდა გადაიფურცლოს. გეთანხმებით, რომ რუსეთთან წყენა და ტკენა იყო, მაგრამ, დავანგრიეთ საქართველო და ვერაფერი დავაკელით რუსეთს. ამერიკის სახელმწიფო დეპარტამენტის მიერ ეუთოს ან სტრასბურგის ტრიბუნიდან რაღაც წყალწყალა განცხადების გაკეთება არაფერს ნიშნავს. რეალურად, რუსეთი თავს მშვენივრად გრძნობს _ საქართველო არის დაშლილი და დანგრეული.
0 comments:
Post a Comment