ჩრდილოეთ კავკასიის „ოკრუგი“ რუსეთს დასავლეთთან სავაჭროდ სჭირდება

პუტინი და მედვედევი აკეთებენ იმას, რაზეც ვანკა ტაშს დაუკრავს


მადლენა მაჭარაშვილი


რუსეთის ფედერაციის პრეზიდენტის დიმიტრი მედვედევის გადაწყვეტილებამ ქვეყანაში ჩრდილოეთ კავკასიის სახით მერვე ფედერალური ოლქის შექმნის შესახებ პოლიტიკის ექსპერტებში აზრთა სხვადასხვაობა გამოიწვია. გაჩნდა მოსაზრება, რომ ამ გადაწყვეტილებით რუსეთს ჩრდილოეთ კავკასიაში საკუთარი სამხედრო და პოლიტიკური გავლენის გაძლიერება სურს. სხვა ვერსიის თანახმად კი, ჩრდილოეთ კავკასიაში „ოკრუგის“ შექმნით მედვედევმა ჩრდილოეთი კავკასია ფედერაციის დანარჩენი ტერიტორიისგან გამიჯნა და ამით რეგიონში რუსული გავლენის შესუსტებას თავადვე მოაწერა ხელი. მედვედევის გადაწყვეტილების შეფასება ჩვენ პოლიტიკოს ნოდარ ნათაძეს ვთხოვეთ. „სამხედრო პოლიტიკის რეალური და დემონსტრაციული გამკვეთრება“ – ასე ხსნის მოკლედ ბატონი ნოდარი ჩრდილოეთ კავკასიაში ახალი ოლქის შექმნას. ვრცელი შეფასებისთვის კი ისტორიულ ფაქტებსა და მოვლენებს იმოწმებს.
„რუსებმა ჩრდილოეთ კავკასიის სამხედრო ოლქის შტაბი როსტოვიდან ვლადიკავკაზში დაახლოებით 12 წლის წინ გადმოიტანეს. მაშინვე ცხადი გახდა, რომ ისინი საქართველოსა და აზერბაიჯანს განიხილავდნენ, როგორც ომის თეატრს. რადგან, როგორც წესი, შტაბი ფრონტის უკან თავსდება და არა ფრონტის წინ. მაშასადამე, მათ ეს ჯარები სჭირდებოდათ არა ჩეჩნებთან, არამედ საქართველოსა და აზერბაიჯანთან საომრად. ჩრდილოკავკასიაში ჰყავდათ ორი: 53-ე და 43-ე მოტომსროლელი არმია - ერთი დასავლეთში და მეორე აღმოსავლეთში – ნალჩიკისა და გდანსკის მიდამოებში. ეს ყველაფერი კი განკუთვნილი იყო და არის ფრონტის გასარღვევად. სატანკო არმია კი ზურგში ჰყავდათ - სადღაც, ვოლგოგრადის სამხრეთით. ეს არის რუსების სტრატეგია, რომელსაც დღეს დემონსტრაციულად უსვამენ ხაზს.
ეს ყველაფერი მხოლოდ ჩვენ წინააღმდეგ არ არის მიმართული, მიმართულია, ზოგადად, დასავლეთის წინააღმდეგ. სურთ, რომ დასავლეთს გზა გადაუკეტონ შუა აზიისკენ. ასეა გაანგარიშებული, რომ, თუ ირანში დაიწყება სამხედრო ოპერაცია, ეს ოპერაცია ვერ შეიზღუდება საჰაერო დარტყმით იმიტომ, რომ ირანელებს საკუთარი ბირთვული ობიექტები დამალული აქვთ გვირაბებში, ამიტომ იძულებულები გახდებიან, რომ სახმელეთო ოპერაცია გამოიყენონ. სწორედ, ამ დროს სურს რუსეთს, რომ დაარტყას ირანს.
რუსებს სტალინის დროს ირანთან გაფორმებული ჰქონდათ ხელშეკრულება, რომლის თანახმადაც, თუ ამ ქვეყანაში მესამე ქვეყნის შეიარაღებული ძალა აღმოჩნდებოდა, საბჭოთა კავშირს ირანში საკუთარი ჯარი შეჰყავდა. სადღაც 1938 წლის ივნისში - გერმანიასთან ომის დაწყებისთანავე - ვიღაცამ ერთი გერმანელი ოფიცერი დაპატიჟა ხაშზე, მეორემ - აბანოში და ა.შ. რუსებმა ეს საბაბად გამოიყენეს, ითქვა, ირანში გერმანელები დგანანო და, ხელშეკრულებით გათვალისწინებული პირობის თანახმად, სტალინმა ნახევარი ირანი დაიკავა. არ ვიცი, ეს ხელშეკრულება დღეს გაბათილებულია თუ ისევ მოქმედებს, ყოველ შემთხვევაში, ეს დოკუმენტი ფსიქოლოგიურად მაინც არსებობს. რუსეთმა ჩვენ რომ გაგვიმართა ომი 2008 წლის აგვისტოში, პერსპექტივაში, სწორედ, ამგვარ ოპერაციას გეგმავდა – თბილისიდან აზერბაიჯანისთვის სურდა დარტყმა და აზერბაიჯან-ირანის საზღვარზე დადგომა. ამ გეგმაში არ იყო გათვალისწინებული სომხეთი, რადგან ეს ქვეყანა მის მოკავშირედ მიიჩნევა.“
ჩრდილოეთ კავკასიაში ახალი „ოკრუგის“ შექმნას კრიტიკულად სხვა მოსაზრებით განიხილავენ რუსი ექსპერტები და პოლიტოლოგები. ალექსანდრე დუგინის განმარტებით (რომელიც ინტერნეტით გავრცელდა), პრეზიდენტ მედვედევის გადაწყვეტილება დიდი პოლიტიკური შეცდომაა, რადგან ამ გზით, ფაქტობრივად, გამყოფი ხაზი გაივლო ჩრდილოეთ კავკასიასა და დანარჩენ რუსეთს შორის, რაც, თავის მხრივ, პუტინის პოლიტიკური ხაზიდან გადახვევასა და ვაშინგტონის პოლიტიკის გამარჯვებაზე მიუთითებს. რუსი პოლიტოლოგის თქმით, ამ გადაწყვეტილებით, ფაქტობრივად, იკვეთება პუტინსა და მედვედევს შორის დაპირისპირებაც.
ნოდარ ნათაძე დუგინის პოზიციას არ ეთანხმება და აცხადებს, რომ „დუგინი რუსული იმპერიალიზმის იდეოლოგია - ბნელზე ბნელი. მას აქვს ასეთი ფორმულა - „მივაწვები შუბლით ვირულად, ვიდრე არ გამაჩერებენ, როდესაც გამაჩერებენ, ავლოკავ ფეხებს“. მე დუგინის ნათქვამში ლოგიკას ვერ ვხედავ. სახელმწიფოს სამხედრო ოლქის ჩრდილოეთ კავკასიაში არსებობა სრულებითაც არ ნიშნავს, რომ ეს ოლქი გამიჯნულია სახელმწიფოს დანარჩენი ტერიტორიისგან.
რუსეთს აქვს განზრახვა, რომ კავკასიაში მიმდინარე სიტუაციას მისცეს ადგილობრივი ომის ხასიათი. ამ ქვეყნის დიდი სტრატეგია დღეს დამყარებულია ე.წ. მცირე ომების კონცეფციაზე. მას სურს, პატარ-პატარა ლუკმები თავის მეზობლობაში ისე ყლაპოს, რომ ეს პროცესი მსოფლიო ომში არ გადაიზარდოს. ეს საკითხი რუსეთს, პირველ ყოვლისა, სავაჭროდ სჭირდება. ის დიდი ომის მწარმოებელი ვეღარ არის და ვეღარასდროს იქნება. არ არის რუსეთი ის ძალა, რომ მსოფლიოში რაღაცის კარნახი შეეძლოს. დასავლეთს სურს, რომ რუსეთს დააყრევინოს თავისი ბირთვული არსენალი და რუსეთს სურს, ეს დათმობა რაც შეიძლება ძვირად გაყიდოს.
ამ დიდი პოლიტიკის გაანგარიშების დროს ჩვენ მხედველობაში უნდა მივიღოთ ისიც, რომ არც პუტინი და არც მედვედევი არ არიან იმ მასშტაბის პოლიტიკოსები, რომლებსაც საკუთარი სახელმწიფოს მომავალზე ფიქრი შეუძლიათ. ესენი მხოლოდ საკუთარ პიარზე ფიქრობენ. აკეთებენ იმას, რაზეც „ვანკა ტაშს დაუკრავს“ და ვანკა ტაშს მით უფრო დაუკრავს, რაც უფრო აგრესიულები გამოჩნდებიან ისინი.“
წყარო: www.7days.ge